Thị trường xe điện tháng đầu năm 2024 không như kỳ vọng

Theo Hãng nghiên cứu thị trường Rho Motion, thị trường xe điện toàn cầu tiêu thụ 1,1 triệu xe thuần điện (BEV) và xe hybrid sạc điện (PHEV) trong tháng 1/2024, tăng 69% so với cùng kỳ năm 2023. Đáng tiếc là kết quả này lại giảm hơn 26% so với mức đỉnh được thiết lập vào tháng 12/2023, thậm chí còn thấp hơn tháng 6, 8, 9, 10 và 11 của năm 2023.

Diễn biến trên thị trường xe điện tháng 1/2024 được cho là xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Một số nhận định cho rằng do chính phủ của nhiều quốc gia cắt giảm mức trợ cấp mua xe điện hay quy định liên quan đến xe điện/khí thải chặt chẽ hơn. Trong khi đó, một số khác lại nhận định: Đơn giản là doanh số sụt giảm theo mùa, nhất là ở các thị trường trọng điểm như Trung Quốc, Đức và Pháp.

Cụ thể: theo nhà quản lý dữ liệu Charles Lester đến từ Rho Motion, lượng xe điện tiêu thụ trong tháng 1/2024 tại thị trường Đức giảm khoảng 50% so với tháng 12/2023 sau khi Chính phủ nước này rút các khoản trợ cấp cho xe điện. Sự suy giảm tương tự cũng diễn ra trên thị trường Pháp do Chính phủ nước này siết các quy định. Doanh số bán xe thuần điện (BEV) và xe hybrid sạc điện (PHEV) tháng 1/2024 tại thị trường Mỹ và Canada tăng 41% so với cùng kỳ năm 2023, nhưng lại giảm 14% so với tháng 12/2023. Tương tự, lượng xe điện tiêu thụ tháng 1/2024 tại Trung Quốc cũng tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm 2023, nhưng giảm 26% so với tháng liền trước.

Trong thời gian gần đây, ô tô thuần điện và xe hybrid cắm sạc (PHEV) là phương tiện được nhiều quốc gia ưu tiên phát triển. Thậm chí, từng có giai đoạn, ô tô thuần điện và xe PHEV sản xuất không kịp để bán. Vì thế, đà tăng doanh số bán xe thuần điện, xe PHEV chững lại đang trở thành chủ đề gây tranh cãi, thậm chí còn khiến nhiều nhà sản xuất, phân phối phải xem xét lại chiến lược phát triển cũng như giảm bớt tham vọng với dòng xe này.

Dù vậy, nhà phân tích Charles Lester vẫn tỏ thái độ lạc quan khi dự đoán sự suy giảm chỉ diễn ra trong ngắn hạn. Ông Charles Lester nhận định: Các nhà sản xuất ôtô sẽ tăng cường đầu tư làm xe điện mới để đáp ứng các tiêu chuẩn về khí thải CO2 ngày càng khắt khe hơn mà Liên minh châu Âu EU đã đặt ra.

Nhận định về thị trường xe điện thế giới năm 2024, Công ty nghiên cứu thị trường Canalys cũng cho rằng: Các nhà sản xuất ô tô đang nỗ lực đẩy nhanh quá trình nội địa hóa để thúc đẩy nhu cầu của người dùng bằng cách tung ra các mẫu xe điện phù hợp với từng khu vực, thị trường. Trong khi đó, nhiều hãng xe sẽ tập trung nâng cao trải nghiệm của người dùng xe điện bằng cách phát triển cơ sở hạ tầng trạm sạc và hệ sinh thái dịch vụ thông minh để hỗ trợ khách hàng.

Các nhà phân tích đến từ Canalys cũng dự báo: Chi phí pin giảm sẽ thúc đẩy doanh số bán xe điện. Trong đó, nhà phân tích Alvin Liu đến từ Canalys nhận định: Các công nghệ pin mới nhất cùng cơ sở hạ tầng được cải thiện sẽ giải quyết nỗi lo về sạc pin. Sự hình thành các hệ sinh thái sạc như Liên minh hoán đổi pin của NIO sẽ thúc đẩy thị phần xe điện tăng trưởng. Cụ thể: Trong năm 2024, thị trường xe điện thế giới được dự báo sẽ tăng 27,1%, đạt 17,5 triệu xe.

Tại Việt Nam, BMI Research - đơn vị nghiên cứu của công ty chuyên về xếp hạng tín dụng Fitch Solutions - nhận định: Doanh số xe điện tại Việt Nam sẽ tăng 25,8%/năm trong giai đoạn 2023-2032 với doanh số trung bình 65.000 chiếc/năm. Tỉ lệ thâm nhập thị trường của xe điện tại Việt Nam đạt 13,6% cho đến năm 2030. Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cũng dự báo số xe điện được bán đến tay người dùng tại Việt Nam sẽ đạt 1 triệu chiếc vào năm 2028 và 3,5 triệu chiếc vào năm 2040. Theo BMI, VinFast đang thống lĩnh thị trường xe điện Việt Nam. Cùng với đó, sự gia tăng nguồn cung của xe điện giá rẻ đến từ Trung Quốc sẽ góp phần thúc đẩy thị trường xe điện Việt Nam phát triển trong thời gian tới.

Tuy nhiên, Canalys cũng cho rằng: Các nhà sản xuất cần nhanh chóng triển khai các công nghệ xe điện mới, tập trung vào việc kiểm soát chi phí và nâng cao trải nghiệm của người dùng. Có như vậy mới đảm bảo vị thế tốt hơn cho các nhà sản xuất ô tô cũng như đạt được mức tăng trưởng cao hơn trong năm 2025.