Thị phần xe điện gia tăng nhanh chóng trên phạm vi toàn cầu

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, khoảng 26 triệu xe điện, bao gồm cả các xe plug-in hybrid đã được bán ra trên phạm vi toàn cầu. Dù chỉ chiếm thị phần khiêm tốn khi so với 1,3 tỷ ô tô được bán ra trong cùng thời gian, nhưng điều khiến giới phân tích chú ý là doanh số bán xe điện đang tăng lên từng ngày. Thậm chí, giới phân tích còn tin rằng: Lượng xe điện bán ra năm 2023 sẽ đạt 14 triệu chiếc, tăng 40% so với năm 2022, góp phần gia tăng thị phần xe điện trên thị trường ô tô toàn cầu lên 18%. Doanh số bán xe điện tăng nhanh được cho là do chi phí ban đầu và chi phí vận hành của ô tô điện ngày càng hợp lý hơn.

Cụ thể: Dù chi phí vận hành xe điện phụ thuộc vào giá điện tại từng quốc gia cũng như hiệu suất của từng mẫu xe, nhưng nhìn chung chi phí vận hành xe điện ngày càng hợp lý hơn so với chi phí vận hành ô tô chạy xăng dầu. Đơn cử: Người dùng xe điện tại Anh có thể sạc xe điện tại nhà với giá 32 pence/kWh (tương đương 9.600 đồng/kWh). Với mỗi kWh, xe điện di chuyển được 5 km. Như vậy, chi phí cho mỗi km di chuyển của xe điện khoảng 6,4 pence (1.920 đồng). Trong khi đó, ô tô chạy động cơ diesel có thể đi được 15 km với mỗi lít dầu. Với giá dầu 152 pence (45.600 đồng), người dùng sẽ phải bỏ ra 10 pence (3.000 đồng) cho mỗi km di chuyển, nhiều hơn 61%.

Về chi phí ban đầu, giá bán xe điện ngày càng hợp lý hơn. Hiện tại Tesla Model Y rẻ nhất (46.900 USD), giá thấp hơn số tiền trung bình phải trả khi mua ô tô mới ở Mỹ. Đó là chưa kể đến các nhà sản xuất ôtô Trung Quốc bán ra thị trường nhiều mẫu xe điện có giá rẻ hơn.

Tuy nhiên, thời gian sạc chưa nhanh và cơ sở hạ tầng sạc toàn diện chưa đáp ứng được nhu cầu của người dùng đang là rào cản để xe điện phát triển. Dù vậy, doanh số bán xe điện vẫn được dự báo sẽ tiếp tục tăng nhanh trong thời gian tới.

Nghiên cứu của Viện Rocky Mountain Institute (RMI) dự báo xe điện có thể chiếm hơn 2/3 tổng số ô tô mới bán ra thị trường năm 2030. Trong đó, tại các thị trường xe điện Bắc Âu, Trung Quốc và nhiều khu vực khác, doanh số xe điện năm 2030 được dự báo tăng gấp 6 lần hiện tại, tức chiếm khoảng 62-86% doanh số ô tô mới vào năm 2030. RMI cũng cho rằng: Doanh số ô tô trang bị động cơ đốt trong đã đạt đỉnh đỉnh vào năm 2017 và sẽ giảm dần trong những năm tới. Thậm chí, đến giữa thập kỷ 2020s, lượng ô tô trang bị động cơ đốt trong bị loại bỏ sẽ nhiều hơn số xe mới bán ra.

Cùng với những ưu đãi, hỗ trợ từ chính sách được nhiều quốc gia áp dụng, giá pin được cho là sẽ giảm từ 151 USD/kWh (năm 2022) xuống còn 60-90 USD/kWh. Thêm nữa, các nhà sản xuất ô tô đang tập trung đầu tư phát triển các vật liệu, hóa chất cũng như phần mềm để tạo ra những sản phẩm pin có giá mềm hơn cùng hiệu suất tốt hơn. Trong khi đó, bộ pin chiếm khoảng 40% giá bán của một chiếc xe điện. Nhờ đó, giá bán xe điện sẽ ngày càng rẻ, thậm chí ngang bằng ô tô chạy xăng tại nhiều thị trường ngay trong năm 2023.

Cụ thể: các nhà nghiên cứu đến từ RMI nhận định: Thời điểm xe điện có giá bán tương đương ô tô động cơ đốt trong có thể xảy ra vào năm 2024 ở châu Âu, năm 2025 ở thị trường Trung Quốc, năm 2026 ở Mỹ và năm 2027 ở Ấn Độ với các dòng ô tô tầm trung, thậm chí có thể sớm hơn với các dòng ô tô cỡ nhỏ.

Tại Việt Nam, trong thời gian qua, VinFast đã đưa ra thị trường một số dòng ô tô cỡ nhỏ như VinFast VF 5 Plus có giá bán ngang bằng các dòng xe xăng hạng A hạng B. Trong thời gian tới, VinFast sẽ bán ra mẫu xe điện cỡ nhỏ VF 3 tại thị trường Việt Nam với giá bán ngang ngửa hoặc thấp hơn nhiều mẫu SUV đô thị chạy xăng như: KIA Sonet, Toyota Raize...

Với đà tăng trưởng hiện tại, các nhà phân tích đến từ  RMI nhận định sẽ có 800 triệu xe điện lưu thông trên toàn cầu trong một thập kỷ tiếp theo.