Nhật Bản mất danh hiệu quốc gia xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới

Nhật Bản đã đã dẫn đầu thị trường xuất khẩu ô tô trong nhiều thập kỷ. Lần gầy nhất Nhật Bản để mất vị trí này vào tay Đức xảy ra vào năm 2016. Xếp sau Nhật Bản là Đức và Hàn Quốc. Tuy nhiên, trật tự này dường như đã thay đổi khi Trung Quốc bất ngờ vượt qua ba thế lực kể trên để trở thành nước xuất khẩu ô tô nhiều nhất thế giới trong năm 2023.

Nikkei dẫn số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM) cho biết: Trong 11 tháng đầu năm 2023, Trung Quốc đã xuất khẩu 4,41 triệu ô tô, tăng 58% so với cùng kỳ năm 2022. Trong khi đó, xuất khẩu ô tô Nhật Bản cũng tăng 15%, nhưng mới đạt 3,99 triệu chiếc. Dự kiến trong cả năm 2023, Nhật Bản sẽ xuất khẩu khoảng 4,3 triệu ô tô.

Như vậy, Trung Quốc sẽ vượt Nhật Bản trở thành quốc gia xuất khẩu ô tô nhiều nhất thế giới. Thành quả này có phần đóng góp không nhỏ của mức tăng trưởng lượng tiêu thụ ô tô xuất xứ Trung Quốc tại thị trường Mexico và Nga. Trong đó, xuất khẩu ô tô của Trung Quốc sang Nga tăng mạnh sau khi các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản và Phương Tây rời thị trường này trong bối cảnh các lệnh trừng phạt liên tục áp đặt với Nga. Các hãng xe Trung Quốc như Chery Automobile và Great Wall Motor được cho là đã xuất khẩu hầu hết ô tô chạy xăng sang Nga, gồm cả xe thể thao đa dụng (SUV) cỡ trung và cỡ lớn.

Cụ thể: trong 10 tháng đầu năm 2023, các nhà sản xuất ô tô ở Trung Quốc đã xuất khẩu 730 nghìn ô tô sang Nga, tăng gấp 7 lần năm 2022. Trong khi đó, lượng ô tô Trung Quốc xuất khẩu sang Mexico khoảng 330 nghìn xe, tăng 71% so với năm 2022. Trong khi trước đây, hầu hết ô tô xuất khẩu của Trung Quốc có điểm đến là châu Âu hoặc Đông Nam Á với hai thương hiệu dẫn đầu là Tesla và BYD.

Để tiếp tục gia tăng thị phần tại các thị trường tiềm năng này, một số nhà sản xuất ô tô đang có kế hoạch xây dựng nhà máy tại Mexico trước khi lắp đặt dây chuyền sản xuất để xuất khẩu ô tô sang thị trường Mỹ.

Hiện tại, Trung Quốc đang hướng đến mục tiêu trở thành tên tuổi lớn trong ngành công nghiệp ô tô thế giới. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Trung Quốc đang tích cực chuyển dịch sang xe điện (EV) được dự báo là xu hướng của thị trường ô tô thế giới. Hiện tại, tỷ lệ ô tô sử dụng năng lượng mới (NEV) ở Trung Quốc được dự báo tăng từ  36% (năm 2023) lên 44% (năm 2024).  Trên thị trường thế giới, S&P Global Mobility cũng cho rằng: Xu hướng ô tô điện tiếp tục thịnh hành trong năm 2024. Thị phần xe điện được dự báo sẽ tăng từ 12% (năm 2023) lên 16,2% (năm 2024).

Tuy nhiên, không phải tất cả ô tô xuất khẩu từ Trung Quốc đều thuộc thương hiệu Trung Quốc. Bởi bên cạnh BYD là thế lực chính trong nỗ lực xuất khẩu ô tô của Trung Quốc, thì Tesla, Volvo, BMW và Buick đều tiến hành sản xuất ô tô ở Trung Quốc để bán ra các thị trường khác trên phạm vi toàn cầu.