Tạm biệt nỗi lo tắc đường

Ùn tắc giao thông đang trở thành vấn nạn của các đô thị trên thế giới. Nguyên nhân chính được cho là phương tiện di chuyển cá nhân gia tăng, đặc biệt là xe hơi. Tuy nhiên, 4 xu hướng mới của ngành ô tô gồm: chia sẻ xe, công nghệ kết nối xe, xe điện và xe tự lái hứa hẹn sẽ góp phần giảm tải gánh nặng ách tắc giao thông và ô nhiễm khí thải.

 
Theo ước tính của công ty tư vấn quản lý quốc tế McKinsey & Company, hiện tại trên thế giới có khoảng hơn 10 tỷ xe hơi đang lưu hành. Con số này dự kiến sẽ tăng gấp đôi vào năm 2030 khi số lượng những người thuộc tầng lớp trung lưu trên toàn cầu có nhu cầu mua ô tô mới ngày càng tăng cao. Điều đáng nói là hầu hết trong số họ đều đã đang sử dụng ít nhất một chiếc xế hộp làm phương tiện di chuyển trong thành phố. Việc phải “chôn chân” hàng giờ trên những đoạn đường dài, đơn cử như vụ ùn tắc kéo dài hơn 300 km ở Sao Paulo (Brazil) khiến nhiều người ngán ngẩm khi bước chân ra khỏi nhà. Đó là chưa kể khi có thêm hàng tỷ chiếc xế hộp lăn bánh trên đường thì rất khó có thể tưởng tượng được cảnh tượng ùn tắc sẽ kéo dài thêm bao nhiêu km.
 
 
Chưa dừng lại ở đó, McKinsey & Company ước tính đến năm 2050, nồng độ khí thải phát ra từ các dòng xe ô tô tại khu vực đô thị (500.000 người ở trở lên) tại Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ Latinh sẽ tăng gấp đôi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến bầu không khí. Điều đáng lo ngại hơn, ô nhiễm không khí đang cướp đi sinh mạng của khoảng 2, 6 triệu người mỗi năm.
 
Trước tình trạng trên, ngày càng có nhiều người băn khoăn tự hỏi làm thế nào để có thể cân bằng giữa những tiện ích mà chiếc xe hơi mang lại như tính di động và độc lập với tương lai của một bầu không khí trong sạch hơn và lưu lượng giao thông thông suốt giúp di chuyển nhanh hơn. Theo các chuyên gia nghiên cứu của McKinsey & Company, tương lai trên đang dần được mở ra cùng sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới về tính di động cá nhân. Tất nhiên, không thể có chuyện thay đổi tất cả bộ mặt giao thông đô thị trên cả thế giới chỉ trong vòng một đêm. Ít nhất cũng phải khoảng một đến hai thập kỷ nữa, văn hóa giao thông đô thị sẽ dần được “lột xác”, đặc biệt là khi 4 xu hướng xe hơi dưới đây đang được phát triển với tốc độ nhanh chóng:
 
1. Chia sẻ xe:
 
 
Xuất hiện vào năm 1948, từ lâu ý tưởng về dịch vụ chia sẻ xe (car-sharing) vẫn âm thầm phát triển. Tuy nhiên, phải đợi đến cuối những năm 2000, ý tưởng này mới thực sự được cất cánh nhờ sự ủng hộ của các cấp chính quyền, người tiêu dùng và nhà sản xuất ô tô. Car-Sharing là dịch vụ cho thuê xe theo phút hay giờ. Mỗi thành viên sau khi đăng ký sẽ được cấp 1 mã số thẻ sử dụng. Chỉ cần tải ứng dụng của dịch vụ này về điện thoại di động hoặc máy tính để xác định những nơi có xe cho thuê, sau đó đặt trước vị trí và thời gian sử dụng xe. Rõ ràng, cũng là một loại hình thuê xe, nhưng thời gian và địa điểm thuê thuận tiện là những điểm mạnh tạo nên sự khác biệt cho Car-Sharing so với các hình thức truyền thống khác. Xu hướng này không chỉ giúp tận dụng tối đa thời gian rỗi của những chiếc xe hơi mà còn khiến không ít người từ bỏ ham muốn sở hữu xe riêng.
 
Hiện xu hướng car-sharing đang ngày càng được ưa chuộng tại châu Âu khi di chuyển một đoạn ngắn trong thành phố, thậm chí là đi một quãng đường khá xa nếu dịch vụ tại nơi đó phát triển rộng rãi. Sau châu Âu, nhiều thành phố phát triển khác cũng nhanh chóng bắt kịp trào lưu mới nhằm giảm thiểu mật độ tham gia giao thông cũng như cải thiện nhiều vấn đề liên quan khác. Hiện dịch vụ car-sharing đã có mặt tại hơn một nghìn thành phố trên nhiều quốc gia. Một số công ty nổi bật về dịch vụ này có thể kể đến như Autolib tại Paris, City Car Club tại Anh, Greenwheels tại Hà Lan và Đức, JustSharelt tại California. Bên cạnh đó, nhiều hãng sản xuất xe hơi cũng đã giới thiệu dịch car-Sharing của riêng mình như car2go đang hoạt động rất tốt của Daimler, DriveNow của BMW, Quicar và OpenFleet của Volkswagen. Điều đáng nói là không chỉ phát triển tại các thành phố phương Tây, châu Á cũng không nằm ngoài xu hướng khi những đô thị đông đúc đầy xe như Bắc Kinh, Thượng Hải, Jakarta… chắc chắc sẽ là điểm đến tiềm năng trong chiến lược phát triển của các công ty kinh doanh loại hình dịch vụ mới này.
 
2. Công nghệ kết nối xe
 
 
Cách đây vài năm, nếu những chiếc xe hơi chỉ được coi như một phương tiện di chuyển đơn thuần thì giờ đây, chúng đã trở thành một phần trong môi trường số của người sử dụng với hàng loạt những tiện tích. Một trong những công nghệ hữu ích nhất trên xe đã trở nên quen thuộc đối với lái xe phải kể đến GPS- hệ thống định vị toàn cầu. Công nghệ này giúp người dùng nhanh chóng tìm thấy đường đi trong vòng một phút với hướng dẫn vô cùng chi tiết.
 
Điều đáng nói là cùng với thời gian những công nghệ kết nối trong xe đang từng ngày được gia tăng cả về số lượng lẫn tính hữu dụng. Theo đó, lái xe có thể tiếp cận được dữ liệu phân tích thời gian lưu thông thực tế để có thể né các đoạn đường ách tắc, tiết kiệm thời gian di chuyển trong thành phố đông đúc. Đây được coi là một bước cải tiến lớn khi nó góp phần đáng kể vào việc giảm tải gánh nặng ách ùn tắc giao thông đi kèm với mối lo về ô nhiễm khí thải. Chưa dừng lại ở đó, theo các nhà khoa học châu Âu, trong tương lai, mỗi một chiếc xe đều có thể giao tiếp với toàn bộ hệ thống giao thông như đường sá, đèn giao thông, bãi đỗ xe, trạm thu phí, nhằm cung cấp thông tin về tuyến đường đi thuận tiện nhất cho người lái xe.
 
3. Điện khí hóa xe hơi
 
 
Tính đến thời điểm hiện tại, nhiều hãng xe lớn trên thế giới đều đã tham gia vào cuộc đua sản xuất xe điện (EV) và xe điện lai (electric-hybrid). Thậm chí, ngay cả hãng công nghệ chuyên sản xuất các thiết bị di động nổi tiếng của Mỹ như Apple cũng muốn lấn sân sang sản xuất xe điện. Song, thực tế thị phần của những mẫu xe thân thiện với môi trường này vẫn còn rất nhỏ.
Tuy nhiên, có thể thấy hiệu suất hoạt động của pin xe điện đang dần được cải thiện đi cùng với chi phí sản xuất cũng được cắt giảm. Chính những điều này đã giúp cho việc “tậu” một chiếc xế hộp chạy điện nằm trong tầm với của nhiều người tiêu dùng hơn, từ đó khuyến khích phát triển cơ sở hạ tầng, đặc biệt là các trạm sạc. Một chính sách được các nhà nghiên cứu đề xuất áp dụng là các đô thị lớn có thể xem xét hạn chế sở hữu ô tô cá nhân ở trung tâm thành phố, ngoại trừ xe điện nhằm giúp gia tăng thị phần cho mẫu xe “xanh” này.
 
4. Xe tự lái
 
 
Trong 4 xu hướng, đây là xu hướng xe xa nhất trong tương lai, nhưng không hoàn toàn chỉ là mộng tưởng. Thực tế, các mẫu xe tự lái đã tồn tại trong cuộc sống, đặc biệt là trong các ngành khai khoáng và nuôi trồng. Hiện tại, tính năng tự hành cũng đang dần được trang bị phổ biến cho các mẫu xe cao cấp.
 
Theo đánh giá của các chuyên gia, mẫu xe tự lái hoàn toàn an toàn hơn nhiều so với các mẫu xe hơi thông thường do hầu hết các vụ tai nạn đều là lo lỗi chủ quan của con nguời. Việc sử dụng xe không người lái sẽ giúp giảm 1,2 triệu ca tử vong trên thế giới mỗi năm do các mẫu xe này có thể tự động điều chỉnh tốc độ, khoảng cách, phanh, góp phần tối ưu hóa không gian lưu thông trên đường và giảm bớt tắc nghẽn giao thông. Rõ ràng, một nền văn hóa xe hơi dựa trên những đổi mới như thân thiện với môi trường, thuận tiện, linh hoạt và an toàn sẽ góp phần giảm bớt áp lực cần phải mở rộng việc xây dựng các tuyến đường, tạo điều kiện cho việc bảo tồn nhiều không gian mở hơn.