Tại sao dùng "sức ngựa" đo công suất động cơ?
Mỗi chiếc xe ra mắt sẽ đi kèm theo nhiều thông số kỹ thuật. Trong đó, công suất của chiếc xe được chú ý nhiều nhất bởi nó thể hiện cho sức mạnh của khối động cơ có thể mang lại. Mỗi hãng xe có cách tính toán và xác định công suất riêng. Nhưng kết quả cuối cùng thường được ghi lại với đơn vị mã lực để dễ hình dung, so sánh. Vậy đơn vị mã lực bắt nguồn từ đâu?
Đơn vị mã lực do James Watt phát minh khoảng cuối thế kỷ XIX. Khi làm việc tại mỏ than, James Watt đã tính toán được rằng: Trung bình mỗi chú ngựa có khả năng kéo vật có khối lượng 33.000 pounds lên độ cao 1 foot mỗi phút (tương đương 4,5 tấn-mét mỗi phút). Đây chính là lý do tại sao những chiếc xe sử dụng động cơ ra đời thường dùng mã lực để đo công suất. Không phải để tính toán xem chiếc xe có khả năng kéo được bao nhiêu tấn than trong khoảng thời gian nhất định mà để ước lượng xem xe có khả năng hoạt động bằng bao nhiêu "sức ngựa".
Sau đó, cũng dựa trên công thức này, mỗi ngành nghề lại sinh ra đơn vị thể hiện mã lực khác nhau như: mã lực theo hệ mét (metric horsepower), mã lực điện (electrical horsepower) và mã lực nồi hơi (boiler horsepower)... Mã lực theo hệ mét được sinh ra tại Đức sau đó không lâu và nhanh chóng mở rộng sang châu Âu và châu Á. Khi du nhập sang các nước, mã lực hệ mét lại được ký hiệu dưới nhiều dạng khác nhau như "PS" ở Đức, "CV" ở Pháp, "PK" ở Hà Lan. Tuy nhiên, các đơn vị này đều xấp xỉ với mã lực cơ học (đạt khoảng 98,6%) do chúng được đo đạc và tính toán với các đơn vị khác nhau.
Riêng trong ngành công nghiệp xe hơi, các hãng xe thường dùng mã lực cơ học (mechanical horsepower). Động cơ có chỉ số mã lực càng cao thì chiếc xe đó càng sở hữu khả năng tăng tốc tốt hơn và động cơ đó càng khoẻ. Đó là lý do các hãng thường nhấn mạnh vào chỉ số mã lực trên động cơ khi mô tả hiệu năng của xe.
Tuy nhiên, trên thực tế, hiệu năng của xe còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như: trọng lượng xe, hệ thống dẫn động... Ngoài ra còn một chỉ số quan trọng trong động cơ là mô-men xoắn. Chỉ số này đại diện cho khả năng tăng tốc từ vị trí đứng yên và khả năng kéo. Một động cơ có hiệu suất cao sẽ được tinh chỉnh để dung hoà hai yếu tố kể trên nhằm tạo ra trải nghiệm lái tốt nhất cho người dùng.
Dù mã lực rất quan trọng trong động cơ, nhưng con số đó không phải là yếu tố quyết định tất cả khi mua xe. Người dùng nên thử các loại xe có kiểu động cơ khác nhau như động cơ tăng áp hay động cơ hút gió tự nhiên để quyết định xem chiếc xe nào phù hợp nhất. Ngoài ra, kết cấu khung gầm, hệ thống treo, hệ thống lái, kết cấu thân xe... cũng góp phần quan trọng tạo nên chiếc xe hoạt động ổn định.
