Người tiêu dùng khi mua xe máy có kiểm tra nhãn năng lượng?

Thông tư 59/2018 của Bộ GTVT hướng dẫn việc dán nhãn năng lượng đối với môtô, xe gắn máy sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2020. Theo đó, các cơ sở sản xuất, nhập khẩu xe máy sẽ in nhãn năng lượng theo mẫu quy định của Bộ Công thương và dán nhãn năng lượng trên từng xe tại vị trí dễ quan sát trước khi đưa ra thị trường. Nhãn phải được duy trì trên xe đến khi tới tay khách hàng.

Trước khi thực hiện việc dán nhãn năng lượng, cơ sở sản xuất, nhập khẩu xe máy phải công khai thông tin về mức tiêu thụ nhiên liệu của kiểu loại xe (gửi bản công khai mức tiêu thụ nhiên liệu tới Cục Đăng kiểm VN để công khai trên Trang thông tin điện tử). Đồng thời, cũng phải đăng tải mức tiêu thụ nhiên liệu trên trang thông tin điện tử của mình (nếu có). Và thông tin công khai phải được duy trì trong suốt thời gian cơ sở sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh xe cung cấp kiểu loại xe máy đó ra thị trường.

Những năm gần đây, nhãn năng lượng đã dần quen thuộc trên các mặt hàng đồ điện tử và cả ôtô. Đối với xe máy, thông qua chiếc tem nhỏ, người mua có thể đọc được các thông tin quan trọng như tên xe, đời xe, nhà sản xuất và mức tiêu hao nhiên liệu. Trong đó, mức tiêu hao nhiên liệu theo đơn vị lít/100km được in nổi bật và dễ quan sát nhất.

Theo anh Nguyễn Quang Đức (trưởng đại lý một cửa hàng xe máy trên phố Lê Duẩn, Hà Nội), từ khi việc dán tem nhãn năng lượng là bắt buộc, thông số này giúp nhân viên bán hàng cũng dễ tư vấn cho khách xem xe hơn. “Đa số khách hàng khi mua xe đều quan tâm đến mức tiêu hao nhiên liệu. Trước đây, nhân viên bán hàng nói bằng miệng khách dễ quên, thậm chí họ cũng có ý ngờ vực, nhưng nay nhãn năng lượng dán trên xe đều có các thông tin cụ thể, rất tiện lợi”, anh Đức nhận xét.

 

Theo danh sách từ Trang thông tin điện tử của Cục Đăng Kiểm Việt Nam, hiện có khoảng 200 mẫu xe máy được các doanh nghiệp lắp ráp và nhập khẩu công khai thông tin về mức tiêu thụ nhiên liệu của kiểu loại xe. Trong đó, mẫu xe tay ga tiết kiệm nhiên liệu nhất là Yamaha Grande với 1,69 lít/100km.  Hai mẫu xe Latte, Janus cũng của Yamaha bám sát với mức tiêu thụ 1,8 và 1,87 lít/100 km. Tiếp theo sau là Honda Vision với 1.87 lít/100 km (xếp sau Janus vì dung tích động cơ nhỏ hơn) và SH Mode (1,9 lít/100 km).

 

 

Đối với xe số phổ thông thì hai mẫu Jupiter Fi và Sirius Fi của Yamaha đồng thời dắt tay nhau trở thành xe số tiết kiệm nhiên liệu nhất thị trường với con số lần lượt là 1,55 và 1,57 lít/100 km. Đây là các mẫu xe được Yamaha đưa công nghệ phun xăng điện tử Fi tới các dòng xe số bình dân và tối ưu nó để có mức tiêu hao nhiên liệu lý tưởng.

Hồi đầu năm nay, khi các thông tin về nhãn năng lượng xe máy được công bố, đã có luồng thông tin cho rằng mức tiêu hao nhiên liệu do hãng xe công bố và đơn vị đăng kiểm dễ có sự chênh lệch. Nếu sai số, cơ quan quản lý nhà nước sẽ phải “hậu kiểm” và yêu cầu doanh nghiệp sửa chữa.

Trước ý kiến cho rằng có thể các hãng xe sẽ có cuộc chạy đua về nâng cấp công nghệ động cơ, giúp xe tiết kiệm nhiên liệu hơn để mức công bố ra thị trường là thấp nhất, ông Yano Takeshi, Chủ tịch Yamaha Motor Việt Nam cho hay: “Về mặt kỹ thuật, Yamaha và Cục Đăng Kiểm có phương thức đo hoàn toàn giống nhau, từ đó mới có thể đánh giá, so sánh và đưa ra kết quả chính xác nhất. Con số trên nhãn dán cuối cùng dựa trên cơ sở báo cáo thử nghiệm của Trung tâm Thử nghiệm khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (NETC) của Cục Đăng kiểm Việt Nam. Do đó kết quả này là hoàn toàn khách quan”.

Về phía người tiêu dùng, anh Nguyễn Việt Hồng (Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội) cho rằng việc xe máy có thêm nhãn năng lượng là rất tiện ích. Bởi theo anh, khi mua xe, ngoài kiểu dáng điều anh quan tâm còn là mức tiêu thụ nhiên liệu của chiếc xe đó. Và những con số về mức tiêu thụ nhiên liệu trên nhãn năng lượng dán trên xe theo anh Hồng là có thể tin tưởng được, bởi khi thông số đó đã được công khai minh bạch như vậy, nếu không chính xác thì nhà sản xuất sẽ mất uy tín, cơ quan quản lý phải chịu trách nhiệm. 

Theo ông Nguyễn Đông Phong, Giám đốc NETC, mức tiêu thụ nhiên liệu công bố được áp dụng theo quy chuẩn chung, được thực hiện bằng các phép thử loại I, loại II và phép thử bay hơi nhiên liệu như hướng dẫn của QCVN 77:2014/BGTVT. Trong đó, đối với nhiên liệu xăng phải có trị số ốc tan RON nhỏ nhất là 95.  Như vậy, có thể thấy thông số tiêu thụ nhiên liệu trên tem nhãn năng lượng hoàn toàn không thể do doanh nghiệp tự “khai” mà đều được thử nghiệm theo QCVN. Do đó, cuộc đua thông số tiết kiệm nhiên liệu chỉ có thể xảy ra bằng việc thay đổi công nghệ sản xuất động cơ cũng như thiết kế khí động học.

Bên cạnh công bố, hàng năm, cơ quan quản lý chất lượng sẽ giám sát bằng cách lập kế hoạch và thực hiện kiểm tra việc tuân thủ về công khai thông tin mức tiêu thụ nhiên liệu và thực hiện dán nhãn của cơ sở sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh xe máy theo quy định. Cơ quan quản lý chất lượng cũng sẽ kiểm tra đột xuất nếu nhận được phản ánh, khiếu nại về dấu hiệu vi phạm quy định liên quan đến thực hiện dán nhãn năng lượng. Trường hợp phát hiện dấu hiệu vi phạm rõ ràng liên quan mức tiêu thụ nhiên liệu đã công khai, cơ quan này có quyền yêu cầu cơ sở sản xuất, nhập khẩu phải thử nghiệm lại mức tiêu thụ nhiên liệu.