VinFast cam kết bao tiêu sản phẩm và hỗ trợ cho các doanh nghiệp phụ trợ Việt Nam

Hội nghị do VinFast tổ chức ngày 9/06/2025 quy tụ hơn 1.000 doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, phụ trợ tại Việt Nam. Trong đó, khoảng 700 doanh nghiệp là đối tác hiện hữu của VinFast và hơn 300 doanh nghiệp là đối tác tiềm năng đang tìm kiếm cơ hội tham gia vào chuỗi sản xuất ôtô toàn cầu của hãng.

Định hướng xây dựng chuỗi cung ứng của VinFast

Bà Thái Thị Thanh Hải - Phó Chủ tịch Tập đoàn Vingroup kiêm Phó Tổng giám đốc VinFast toàn cầu đã chia sẻ 4 định hướng chủ đạo xây dựng chuỗi cung ứng của hãng xe điện Việt:

1/ Cạnh tranh quốc tế

2/ Hợp tác chiến lược và dài hạn

3/ Tăng cường nội địa hoá, phát triển ngành công nghiệp phụ trợ tại Việt Nam

4/ Phát triển bền vững

Mục tiêu VinFast đặt ra trước mắt là đạt 80% tỷ lệ nội địa hoá vào năm 2026. Về sản lượng, VinFast đặt mục tiêu sản xuất có thể lên đến hơn 500.000 xe vào năm 2027 và tiến tới 1 triệu xe/năm vào năm 2030. Nhằm đáp ứng nhu cầu tăng trưởng mạnh mẽ này, VinFast sẽ mở rộng chuỗi cung ứng nội địa, đồng thời chia sẻ cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp Việt Nam, với các điều kiện hỗ trợ đặc biệt dành cho các doanh nghiệp trong nước. Cụ thể, VinFast sẽ chia làm hai nhóm nhà cung cấp: Nhóm một là các linh kiện do VinFast thiết kế, đặt các nhà cung cấp sản xuất, nhóm thứ hai là các linh kiện VinFast không có nhu cầu thiết kế mà các doanh nghiệp cũng không có năng lực thiết kế thì VinFast sẽ kết nối các doanh nghiệp Việt Nam với các đối tác nước ngoài theo nhu cầu. Thông qua đó, các doanh nghiệp có thể nhận chuyển giao công nghệ, kinh nghiệm, từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế và chủ động tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Chia sẻ bên lề hội nghị, bà Đặng Thị Thu Phương – Công ty Cổ phần Công nghệ chính sách Thành Công, cho biết, công ty đã đồng hành với VinFast 7 năm, có xây dựng kế hoạch cụ thể về định hướng, hỗ trợ giữa hai bên tạo cơ hội phát triển giúp công ty trưởng thành với những con số cụ thể. Trước đây, công ty có 115 người, doanh thu trước năm 2024 khoảng 40 tỷ đồng, nhưng hiện nay, công ty đã có 265 người với doanh thu khoảng 70 tỷ đồng.

Đồng hành cùng VinFast tạo cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp phụ trợ

Đánh giá về năng lực doanh nghiệp hỗ trợ Việt Nam, bà Trương Thị Chí Bình – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp Hỗ trợ Việt Nam (VASI) cho biết: “Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ hiện tiến bộ nhiều so với các năm trước, tham dự vào ngành ô tô nhiều vì sản lượng ngành ô tô đã khá hơn. Lý do chính khiến doanh nghiệp hỗ trợ chưa làm được nhiều cho ngành ô tô vì sản lượng thấp, chứ không phải do năng lực”. Khó khăn hơn nữa là “bản thân doanh nghiệp thuộc ngành công nghiệp hỗ trợ chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa là chính. Nên vấn đề đầu tiên là vốn. Vì muốn vào ngành phải đầu tư mới, đòi hỏi vốn cao. Thời điểm này mọi người đều thấy chi phí đầu vào sản xuất rất cao, từ tiền thuê đất tới vay ngân hàng lãi suất cao. Ta có thể kém sức cạnh tranh ngay sân nhà vì lãi suất ngân hàng quốc tế thấp. Ngay cả tiếp cận mặt bằng cũng khó vì giá cao, ở khu công nghiệp phù hợp thì hiện giá đất cao”.

Vì vậy, khi VinFast công bố sẽ ưu đãi 50% phí thuê đất trong 3 năm đầu, 20% trong 5 năm tiếp theo cho các đối tác đầu tư xây dựng nhà máy tại hai tổ hợp sản xuất ô tô VinFast tại Hải Phòng và Hà Tĩnh, đồng thời cam kết bao tiêu sản phẩm đầu ra theo kế hoạch thống nhất với các doanh nghiệp đối tác sẽ tạo động lực cho các doanh nghiệp phụ trợ của Việt Nam đồng hành cùng VinFast lâu dài.

Bà Bình cũng nhận định: “Nếu nhà sản xuất quyết tâm thì doanh nghiệp hỗ trợ cũng quyết tâm. Tôi tin Chính phủ cũng tạo đủ hạ tầng. Ta cũng thấy năm nay Chính phủ đã tuyên bố đầu tư hạ tầng. Dự án mới, hạ tầng mở ra, với GDP này thì người dân mua ô tô nhiều hơn”, bởi “thị trường ô tô Việt Nam còn nhiều tiềm năng. Hiện ta chỉ có 22 xe/1000 dân trong khi với GDP này lẽ ra phải 200 xe/1000 dân, các nước khác là thế. Vì thế nên VinFast còn bán được xe. Các doanh nghiệp yên tâm sản xuất không phải lo”.

Đánh giá về vấn đề này, PGS.TS. Trần Đình Thiên – Nguyên Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam cho rằng: “Thực ra, tôi thấy những điều kiện hỗ trợ từ VinFast đối với các doanh nghiệp hỗ trợ không phải là hôm nay mới công bố, mà thực tế nó đã được thực hiện mấy năm trước rồi. Điển hình là tổ hợp nhà máy của VinFast ở Hải Phòng hiện tại cũng đang dành quỹ đất cho một số doanh nghiệp hỗ trợ.

Điều kiện thứ hai là điều kiện quan trọng nhất, chính là cam kết của VinFast về thị trường, về tiêu thụ sản phẩm trong tương lai. Trong chiến lược của VinFast có thể thấy rất rõ yếu tố này, đó là cam kết liên kết chiến lược lâu dài, biến các doanh nghiệp trở thành như một bộ phận hữu cơ của VinFast.

Tôi nghĩ cam kết bao tiêu sản phẩm đúng là vấn đề mà các doanh nghiệp hỗ trợ Việt Nam đang quan tâm nhất. Cam kết này sẽ giúp cho các doanh nghiệp yên tâm về tương lai của mình. Cùng với các điều kiện hỗ trợ khác, có lẽ không có lý do gì mà các doanh nghiệp hỗ trợ không đáp ứng được các yêu cầu của VinFast. Bởi vì VinFast đưa ra các điều kiện hỗ trợ sau khi công bố các điều kiện mang tính chất yêu cầu. Phải bảo đảm cạnh tranh quốc tế, tức là phải bảo đảm chất lượng, phải bảo đảm trình độ, thì mới tham gia vào chuỗi cung ứng của VinFast được. Đủ điều kiện tham gia vào chuỗi cung ứng thì cũng bảo đảm các điều kiện tiêu thụ. Như vậy, hai điều này đi liền với nhau, để thấy rằng cam kết của VinFast là nghiêm túc và thực sự có cơ sở, chứ không phải là những lời hứa mang tính tùy tiện.

Điều này sẽ làm cho sự liên kết thật sự bền vững, chứ không phải là một sự liên kết tạm thời, nhất thời có tính chất mùa vụ. Như vậy, VinFast mới trở thành một thương hiệu thật sự mạnh mẽ, và các doanh nghiệp hỗ trợ Việt Nam sẽ liên kết thành một chuỗi mà trong đó VinFast là trụ cột.

Vì sao phải quyết liệt đẩy mạnh tỷ lệ nội địa hoá ngành ôtô?

Tại hội nghị, trả lời một câu hỏi về việc liệu đã nội địa hoá được thân vỏ xe sản xuất tại Việt Nam hay chưa, bà Thanh Hải đã thẳng thắn cho biết, thép để làm thân vỏ xe hiện chưa có doanh nghiệp trong nước nào sản xuất được.

Còn theo ý kiến của Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, đây là giai đoạn Việt Nam cần hơn bao giờ hết chúng ta phải phát triển ngành công nghiệp nội địa: “Hiện nay công nghiệp của Việt Nam về công nghiệp chế biến chế tạo hơn 50% là của các nhà đầu tư nước ngoài làm ở Việt Nam. Và thay đổi trong thương mại toàn cầu hiện nay, đặc biệt là với chính sách thuế của Tổng thống Trump ở Hoa Kỳ hiện nay, sẽ làm đảo lộn rất nhiều. Và Việt Nam sẽ không thể tiếp tục phát triển được nếu như chỉ dựa vào năng lực của các nhà đầu tư nước ngoài. Nguy cơ họ chuyển dịch đi là rất lớn, nếu như Việt Nam bị Mỹ đánh thuế cao trên cơ sở cho là Việt Nam ở cạnh Trung Quốc và có nhiều hàng của Trung Quốc lợi dụng Việt Nam để chuyển sang Mỹ.

Việc nghi ngờ đó của họ rất khó có thể xóa được hoàn toàn. Việt Nam không có cách nào khác là vượt lên bằng nội lực của mình, bằng các ngành công nghiệp nội địa của mình, để chứng minh được chúng tôi đang sản xuất, sản phẩm của tôi chứ không phải của nước ngoài, kể cả những phần phụ liệu hoặc là phụ kiện bên trong.

Bởi thế, hiện tại là thời điểm vô cùng quan trọng đối với Việt Nam, để quyết định tương lai phát triển của Việt Nam trong những năm tới… Tôi cho là sức ép hiện nay về quan hệ kinh tế toàn cầu mà trong đó Việt Nam đã tham gia rất mạnh mẽ, thì đồng thời cũng tạo cơ hội cho Việt Nam để thay đổi lại mình và phát triển các ngành nội địa, tăng cường nội lực. Muốn tăng cường nội lực thì phải phát triển các ngành nội địa nhưng phát triển các ngành nội địa lâu nay chưa được quan tâm thực sự đúng mức”.

Với ngành công nghiệp ôtô, ngay từ đầu khi các nhà sản xuất ôtô vào Việt Nam đầu tư để làm lắp ráp như Toyota, Misubish, Ford, họ dùng phụ trợ của họ theo cách phân công của họ, như Nhật phụ trợ làm ở Thái Lan, Việt Nam là nơi lắp ráp. Như vậy là Việt Nam không thể có được ngành công nghiệp phụ trợ ôtô phát triển khi còn để cho các doanh nghiệp như Toyota dẫn dắt. Đấy là một điều khách quan chứ không phải là do Việt Nam quá yếu kém về phụ trợ nhưng Việt Nam thiếu người dẫn dắt.

“VinFast xuất hiện là người dẫn dắt đủ quy mô để dẫn dắt cái ngành công nghiệp phụ trợ, đủ quy mô lớn để cam kết dùng được tất cả các sản phẩm phụ… Thực sự, người dẫn dắt quan trọng lắm. Điều này thì tôi cũng học được và nhớ lại câu chuyện khi tôi sang Nhật Bản từ những năm 80. Ông chủ của Toyota có chia sẻ: “Tôi chỉ có 3 nhà máy ở Nhật thôi, còn lại có mấy nghìn nhà máy nhỏ ở Nhật hoặc ở các nơi khác để làm”. Ông giải thích là các nhà máy lớn chỉ làm những cái khâu đòi hỏi quy mô lớn cuối cùng, còn tất cả các sản phẩm phụ trợ lại phải đặt cho các doanh nghiệp khác nhau làm. Chính các doanh nghiệp đó - khoảng 3000 doanh nghiệp phụ trợ, là nền tảng để cho tôi phát triển.

Cho nên sự gắn kết giữa người chủ của cả chuỗi cung ứng như Toyata ngày trước hoặc bây giờ như VinFast với các doanh nghiệp phụ trợ là một sự gắn kết rất lớn. Cả hai bên cần nhau. Cho nên tôi cũng muốn nói là các doanh nghiệp phụ trợ cũng yên tâm là khi có một người lớn để dẫn dắt và cùng nhau hợp tác, liên kết với nhau để phát triển, chứ không phải chỉ là một chiều, mà cả hai bên cùng liên kết với nhau và phụ thuộc lẫn nhau, cùng nhau để phát triển lên”.

Hiện tại, VinFast có hai tổ hợp sản xuất ở Hải Phòng (công suất 300.000 xe/năm) và Hà Tĩnh (công suất 200.000 xe/năm), cùng các nhà máy đang xây tại Ấn Độ (công suất giai đoạn 1 là 50.000 xe/năm) và tại Indonesia (dự kiến đi vào sản xuất năm 2026 có công suất giai đoạn 1 là 50.000 xe/năm).