Tạm biệt Kombi: Giã từ tuổi hoang

Ở Đức, tên khai sinh của nó là Kombi. Sau này khi chuyển sang sản xuất tại Brazil, các nước Mỹ Latin người ta gọi nó là Combi. Cònnhững nơi khác, họ gọi nôm na bằng cái tên microvan hay minivan, nhưng người Mỹ lại chỉ quen gọi nó với cái tên gắn với một trào lưu, “hippie van”. Từ Kombi hay Combi xuất phát từ cụm từ “combined used”, có nghĩa là đa dụng. 

 

Bản thương mại đầu tiên của Kombi ra đời năm 1950 tại thị trường Đức với cái tên Microbus, chỉ sau một năm, bản nâng cấp có tên Deluxe Microbus đã ra đời và được tung ra thị trường gần 1 vạn chiếc, một con số không hề nhỏ vào năm 1951 của thị trường xe hơi. Từ đó tới nay, Kombi đã xuất hiện và lăn bánh trên mọi nẻo đường và trở thành một trong những chiếc xe gia đình, xe đa dụng nổi tiếng nhất thế giới. 

 

Với động cơ từ 1.1L đến 1.5L, 7 chỗ ngồi (cả lái xe) cộng với khoang để đồ, Kombi là chiếc xe đa dụng lý tưởng đầu tiên trên thế giới. Khoảng sáng gầm xe lớn hơn hầu hết các dòng xe sedan nên Kombi có thể chinh phục được nhiều địa hình khác nhau. Đây là lý do tại sao Kombi nhanh chóng biến thành chiếc xe gia đình, được sử dụng với mục đích phục vụ cho những kỳ nghỉ núi hoặc nghỉ biển dài ngày. 

 

Kombi cũng có nhiều biến thể. Ví như hai dãy ghế sau và khoang để đồ có thể được bố trí lại thành băng-ca dành cho xe cứu thương, xe cảnh sát. Và khi đến Mỹ, nó cũng “nhập gia tùy tục” theo thói quen sử dụng xe của người Mỹ mà được cải tiến thành chiếc pickup với nửa thân sau trở thành thùng bán tải. 

 

Nhưng, được biết đến nhiều nhất vẫn là hình ảnh những chiếc xe Kombi chở một thế hệ thanh niên Mỹ tới thế giới hippie vào những năm 60 của thế kỷ trước. Đây là thời điểm bùng nổ của chủ nghĩa hiện sinh khi cả một thế hệ thanh niên dường như mất phương hướng khi đứng trước một thế giới mà họ cho rằng vô nghĩa và đầy phi lý. Họ có xu hướng phá bỏ mọi luật lệ, tự giải thoát mình khỏi mọi ràng buộc xã hội, quan niệm truyền thống hay thậm chí cả tín ngưỡng. Mỗi người đều trải qua những cuộc đấu tranh cá nhân lặng lẽ và đơn độc chống lại sự vô nghĩa của cuộc sống. Họ cảm thấy lạc lõng. Và để giải thoát khỏi cảm giác buồn chán, vô nghĩa và vô định, họ tìm đến sự giải trí, mở đầu bằng những hành trình bất tận để đi tìm cái mà họ chưa biết. 

 

Không gì hơn, chính Kombi là phương tiện mà rất nhiều người đã lựa chọn cho những chuyến phiêu lưu. Với Kombi, một nhóm dăm bảy người cả nam, cả nữ dễ dàng tụ tập với đủ thứ lỉnh kỉnh từ quần áo, đồ ăn thức uống, lều bạt túi ngủ, đàn guitar…, tất cả đều chất lên chiếc microvan và sẵn sàng chuyển bánh vào bất cứ lúc nào họ trốn được ra khỏi nhà, ngay cả vào nửa khuya. Chỉ cần thoáng thấy bóng Kombi, nhiều ngườiđã có thể cảmngay được sự mặn mòi của gió biển Florida, cái nắng gay gắt và hoang hoải ở Texas, những buổi chiều tím ngắt cổ tíchtrong thung lũng vùng Utah, hay những đêm bập bùng ánh lửa giữa triền cỏ khổng lồ ở California, với rock, vodka và sex… Tất cả như vừa mới xảy ra ngày hôm qua.

 

Tất nhiên, âm nhạc là một phần không thể thiếu của những chuyến phiêu du. Những Bob Dylan, Neil Young, Jim Morrison (The Doors), Willi Nelson, Rolling Stone… tất cả đều có những hình ảnh gắn với Kombi qua tranh ảnh và những thước phim tư liệu. Và “họ” đều có điểm chung giống nhau, đó là xu hướng tự do, tinh thần phản kháng và ngợi ca hòa bình. Woodstock 69, sự kiện âm nhạc có một không hai quy tụ hầu hết các nghệ sỹ rock ‘n’ roll, R&B, Country lớn nhất nước Mỹ ở ngoại ô New York năm 1969, đồng thời là thánh địa của hơn 100.000 dân hippie trong vòng 4 ngày luôn gắn liền với hình ảnh ăn ngủ, tiệc tùng, hát hò bên trong, bên trên, và xung quanh những chiếc Kombi.

 

Hình ảnh sôi nổi của một thế hệ thanh niên gắn liền với Kombi nhiều đến nỗi, nó đi vào tiềm thức của hàng triệu người trên thế giới. Để rồi khi Volkswagen tuyên bố sẽ chấm dứt sản xuất dòng xe này, nó khiến những người hoài niệm có cảm giác như những gì còn đọng lại trong ký ức cũng đangdần trôi xa.

 

Trên thực tế, Kombi đã “chết” từ những năm 80, khi Volkswagen lên form cho dòng xe này. Ban đầu, nó nom hao hao như  một chiếc Latvia của Liên Xô cũ, sau lại nhang nhác một dòng xe minivan của Nhật. Những đường nét cổ điển, kinh điển không còn nữa. Đó là lúc người hâm mộ quay lưng lại với Kombi. Song rất có thể những người hoài cổ sẽ hy vọng đến một ngày nào đó, Volkswagen lại sản xuất ra những chiếc Kombi “classic” mang vẻ đẹp cổ điển của những năm 60, giống như Piaggio hồi sinh Vespa PX 150, hay Lambretta tái xuất với LN 125, hoặc như Honda vinh danh Super Cup 50 với một loạt sản phẩm giữ nguyên thiết kế ban đầu. 

 

Dẫu sao, cái cảm giác khi hay tin Kombi sẽ chỉ còn là dĩ vãng cũng khiến ta như thể đang chia tay một thời sôi nổi, giã từ tuổi hoang. Nhưng âm ỉ, đâu đó trong ta vẫn bập bùng giai điệu của Light my fire: “Come on baby, light my fire”…(Hãy đến và thổi bùng ngọn lửa trong ta).