Vướng truy thu thuế, Nissan Việt Nam ngừng sản xuất xe mới
Cuối năm 2011, Nissan Việt Nam (NVL) bị Hải quan đề nghị truy thu trên 500 tỷ đồng tiền thuế nhập khẩu linh kiện do chưa đáp ứng đủ yêu cầu của một doanh nghiệp sản xuất và lắp ráp xe hơi. Đây cũng là lý do khiến mẫu xe Nissan duy nhất lắp tại Việt Nam là Grand Livina bị dừng sản xuất.
Năm 2011, nhiều liên doanh như Honda, Ford, Hino… choáng váng vì thông phải truy thu thuế nhập linh kiện không đủ độ rời rạc theo quy định với số tiền từ vài chục tỷ lên đến cả ngàn tỷ đồng. Sau đó, Bộ Tài chính đã ra văn bản hướng dẫn lại việc phân loại và tính thuế nhập khẩu ưu đãi đối với bộ linh kiện ôtô rời đồng bộ và không đồng bộ nhập khẩu để sản xuất, lắp ráp xe ôtô. Đến cuối tháng 4/2012, Thông tư 05 của Bộ Khoa học và công nghệ ra đời đã sửa đổi lại phương pháp xác định tỷ lệ nội địa hóa ôtô theo đúng các kiến nghị của các hãng xe. Nhờ vậy, hầu hết các liên doanh sản xuất ôtô lại yên tâm thực hiện công việc làm ăn.
Tuy nhiên, trường hợp bị vướng lại trong quyết định truy thu thuế là Nissan Việt Nam, một liên doanh giữa Tập đoàn Nissan Motor Nhật Bản với Kjaer Group A/S Đan Mạch để kinh doanh xe hơi mang nhãn hiệu Nissan tại Việt Nam vào năm 2008. Quyết định kiểm tra sau thông quan của cơ quan hải quan vào tháng 11/2011 đã kết luận rằng từ năm 2009 đến năm 2011, NVL đã nhập khẩu 1.377 bộ linh kiện rời không đồng bộ để lắp ráp thành xe nguyên chiếc. Nhưng vì NVL thuê liên doanh ôtô Hòa Bình (VMC) làm đơn vị lắp ráp xe Grand Livina để tận dụng dây chuyền nhà xưởng sẵn có, nên đã không đáp ứng được tiêu chuẩn doanh nghiệp sản xuất lắp ráp xe hơi của Bộ Công Thương. Vì vậy, số linh kiện NVL đã nhập về chuyển giao cho VMC lắp thành sản phẩm sẽ không đủ điều kiện hưởng thuế suất linh kiện nhập khẩu với mức từ 0-30%, thay vào đó phải áp theo quy định thuế nhập nguyên chiếc, ở mức trên 70%.
Mãi đến cuối năm 2012, NVL mới được xác nhận đủ tiêu chuẩn lắp ráp xe hơi nhưng cơ quan chức năng vẫn đề nghị truy thu số tiền chênh lệch thuế lên tới 510 tỷ đồng tại thời điểm làm thủ tục hải quan, tức giai đoạn 2009-2011.
NVL đã quyết định xuất trả lại 228 bộ linh kiện đã về cảng Hải Phòng nhưng chưa hoàn thành thủ tục nộp thuế trong tháng 2/2012. Đồng thời đề nghị nhà cung cấp tạm hoãn các đơn hàng tiếp theo và tiếp tục kiến nghị lên các cơ quan chức năng của Việt Nam tìm ra cách giải quyết gỡ khó cho doanh nghiệp này.
Theo báo cáo từ VAMA, cả năm 2012 có 313 xe Grand Livina được bán (giá từ 635,5 triệu đến 655 triệu đồng), nhẩm tính số tiền truy thu thuế đã gấp gần 3 lần doanh thu trong cả năm vừa qua của NVL.
Trao đổi với Phóng viên Sống Mới, đại diện của NVL cho biết, sau khi trả lại lô linh kiện và tạm hoãn nhập đơn hàng về, công ty cũng quyết định dừng sản xuất mới xe Grand Livina và đến nay chỉ bán nốt lô xe đã lắp hoàn chỉnh. NVL cũng đang chờ đợi quyết định từ Bộ Công thương cho trường hợp của mình.