Robot thay đổi hình ảnh của công nghiệp Trung Quốc

Robot thay đổi hình ảnh của công nghiệp Trung Quốc

 

Những cánh tay robot khổng lồ màu cam đang nhanh thoăn thoắt hàn khung xe tại nhà máy của Great Wall ở thành phố Bảo Bình có thể xem như là một câu trả lời hoàn hảo cho giá nhân công đang tăng nhanh ở Trung Quốc. Chúng không đòi tăng lương, không bị tai nạn lao động và không tụ tập đình công.

 

Đối với Great Wall, một nhà sản xuất xe hơi tư nhân của Trung Quốc đang sử dụng 50.000 công nhân, những con robot của Thụy Sĩ này và các máy móc cơ giới khác sẽ tạo ra nhiều lợi ích hơn là chỉ cắt giảm chi phí. Công ty hy vọng dàn robot sẽ giúp họ chế tạo những chiếc xe đủ tốt để cạnh tranh với những nhãn hiệu nước ngoài.

 

“Bạn sẽ không cần phải là một chuyên gia để thấy khoảng cách về chất lượng giữa xe Trung Quốc và những chiếc xe được chế tạo bởi Audi và Volkswagen.” Li Shaohui, người giám sát sản xuất tự động cho Great Wall, nói. “Để cạnh tranh chúng tôi không có sự lựa chọn nào khác là phải trang bị những công nghệ tự động hóa hiện đại.”

 

Từ các nhà máy sản xuất xe hơi tới những xưởng làm chip, mảng công nghiệp của Trung Quốc đang dần được tự động hóa. Theo Nomura, 28% máy móc ở Trung Quốc sử dụng điều khiển số - một giải pháp cho tự động hóa. Điều này có thể thấp hơn tỷ lệ 83% của Nhật Bản nhưng Trung Quốc đang có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn Nhật đã từng trong quá khứ, theo lời Ge Wenjie, một nhà phân tích cấu trúc của công ty phân tích Nomura.

Một trong những ví dụ điển hình nhất có thể là Foxconn Technology Group, nhà sản xuất các sản phẩm cho gã khổng lồ công nghệ Apple. Foxconn đang lên kế hoạch trang bị 1 triệu robot cho các nhà máy của họ.

 

Đội quân lao động giá rẻ đã làm Trung Quốc trở thành một công xưởng của thế giới nhưng lợi thế cạnh tranh này đã dần mất đi. Để đối phó với điều này, các nhà sản xuất đã đầu tư mạnh mẽ vào những cỗ máy mà giúp họ nâng cao năng suất cũng như chất lượng hàng hóa.

 

Sự thay đổi đó sẽ tạo ra một thách thức mới đối với các công ty công nghiệp của Mỹ, Nhật Bản và châu Âu mà trước đây không cạnh tranh với các nhãn hiệu Trung Quốc trong phân khúc cao cấp tại thị trường quốc tế. Nói theo cách khác, Trung Quốc sẽ nhanh chóng bị lãng quên như một nơi sản xuất những món đồ chơi trẻ em bằng nhựa rẻ tiền và sẽ được biết đến nhiều hơn với các thiết bị y tế tối tân, những chiếc xe hơi sang trọng và động cơ máy bay phản lực.

 

Great Wall đã nhìn thấy những thành công đầu tiên trong nỗ lực vươn ra toàn cầu. Chiếc SUV Haval và chiếc pickup Wingle rất chắc chắn của họ đã được bán ở Australia với giá chỉ bằng một nửa so với xe Nhật Bản. 4 trong số những mẫu xe của Great Wall đã trở thành những chiếc xe Trung Quốc đầu tiên vượt qua các tiêu chuẩn an toàn và quy định khí thải của châu Âu, mặc dù chúng vẫn chưa được bán tại đây.

 

Tự động hóa không hề rẻ

 

Tất nhiên tự động hóa không bao giờ là giải pháp rẻ tiền. Một robot để lắp ráp xe hơi như loại của Great Wall trị giá khoảng 51.000 USD và một dây chuyền sản xuất có thể cần khoảng 100 con. Nó cũng phát sinh chi phí do robot ngừng hoạt động khi chúng cần phải được bảo dưỡng và điều chỉnh để sản xuất những sản phẩm mới.

 

Nhiều năm trước, giá nhân công rẻ mạt khiến tự động hóa là một điều xa xỉ ở Trung Quốc. Thay vì mua những hệ thống máy móc tốn kém, họ chỉ cần bỏ rất ít tiền là có thể thuê hàng tá công nhân làm cùng công việc đó.

 

Nhưng giá nhân công tăng nhanh đang khiến cho cán cân nghiêng về phía máy móc. Năm ngoái, giá nhân công tại Trung Quốc đã tăng tới 12,3% và nhiều công ty tư nhân đang đối mặt với tình trạng thiếu công nhân.

 

Nhu cầu về sản phẩm chất lượng cao hơn cũng đặt trọng số lên tự động hóa. Một khối động cơ được chế tạo bởi con người sẽ không thể tốt hoặc bán có giá hơn khi được chế tạo bằng máy móc. Động lực chính cho tự động hóa là chất lượng và sự ổn định, đặc biệt là các mặt hàng công nghệ cao.

 

Chính phủ cũng đã thấy điều đó và coi hiện đại hóa ngành công nghiệp như một trong những ưu tiên quan trọng của kế hoạch 5 năm hiện nay, cùng với việc chú trọng nhiều hơn đến tiêu dùng nội địa. Điều đó đã thôi thúc Bắc Kinh đầu tư hàng tỷ USD vào những ngành công nghiệp mũi nhọn như năng lượng sạch, đường sắt cao tốc và khuyến khích nhập khẩu máy móc hiện đại.

Chỉ vài năm nữa thôi, các dây chuyền sản xuất tự động hoàn toàn sẽ phổ biến ở Trung Quốc và tạo ra những mặt hàng giá rẻ hơn rất nhiều so với sản phẩm cùng loại ở Đức và Nhật Bản.

 

Năng suất lao động tăng hơn

 

Nhu cầu tự động hóa đang gia tăng là nguồn sinh lợi cho các nhà sản xuất các thiết bị như cảm biến, các bộ biến tần, các hệ thống chấp hành… Mitsubishi Electric Corp., cũng giống như hãng ABB của Thụy Sĩ, Fanuc của Nhật Bản và nhiều nhà cung cấp thiết bị tương tự cho Trung Quốc, đã thấy những khoản lợi nhuận khổng lồ hàng tỷ USD trước xu hướng hiện đại hóa ở nhiều lĩnh vực công nghiệp từ dân dụng tới quân sự tại đất nước này trong năm tới.  

 

Xu hướng này cũng sẽ ảnh hưởng tới nền kinh tế vĩ mô. Mặc dù trình độ sản xuất của Trung Quốc khá cao nhưng năng suất lại tương đối thấp. Một công nhân Mỹ có thể tạo ra một lượng hàng xuất khẩu trị giá 84.580 USD so với 5.228 USD của một công nhân Trung Quốc, theo công ty tư vấn High Frequency Economics.

 

Khoảng cách đó – một tỷ lệ 16/1 – được giải thích một phần bởi những hàng hóa giá trị cao hơn được làm tại các nhà máy của Mỹ nhưng lý do quan trọng cho sự chênh lệch này chính là mức độ áp dụng rộng rãi công nghệ và vốn đầu tư.

 

“Tự động hóa và cơ giới hóa là một động lực vô cùng quan trọng để gia tăng năng suất lao động.” Louis Kuijs, một nhà phân tích của Viện nghiên cứu Fung Global Institute tại Hong Kong. “Trung Quốc chỉ có thể đạt được năng suất cao hơn bằng cách nâng cấp công nghệ.”

 

Đầu tư của Trung Quốc đang ở mức rất cao – các khoản đầu tư sản xuất đã đạt tới 10,3 ngàn tỷ nhân dân tệ (tương đương 1,6 ngàn tỷ USD) năm ngoái, tăng hơn 31,8% so với năm 2010 – và phần lớn được sử dụng để xây dựng các nhà máy tốt hơn và mới hơn với dây chuyền sản xuất tự động bằng robot.