Hải quan muốn truy thu thuế xe biển NN, NG và cho đăng ký lại
Hiện nay, loại ôtô đăng ký biển số nước ngoài, ngoại giao (NN, NG) đã chuyển nhượng kiểu trao tay cho người Việt đang gặp khó khăn khi sang tên đổi chủ. Những xe này là tài sản của cá nhân nước ngoài tạm nhập miễn thuế từ vài năm trước đây. Theo quy định, xe trong diện này nếu chưa làm thủ tục chuyển nhượng, tái xuất, tiêu hủy khi kết thúc nhiệm kỳ công tác thì nằm trong diện bị truy thu thuế.
Theo Hải quan Hà Nội, thời gian vừa qua có nhiều người hỏi thủ tục và đề nghị được nộp thuế để làm thủ tục sang tên, đổi chủ với những chiếc xe họ mua lại từ các chủ sở hữu là người nước ngoài, cán bộ ngoại giao (gồm cả trường hợp đã xóa sổ và chưa xóa sổ đăng ký lưu hành xe).
Khi tra cứu hồ sơ, Hải quan nhận thấy những chiếc xe này là tài sản cá nhân của người nước ngoài được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu và VAT từ những năm trước. Căn cứ vào quy định hiện hành thì các xe của các cá nhân được hưởng ưu đãi về thuế nhưng chưa làm thủ tục chuyển nhượng, tái xuất, tiêu hủy khi kết thúc nhiệm kỳ công tác (thay đổi mục đích sử dụng) nằm trong diện bị truy thu. Cụ thể, người nộp thuế là đối tượng được hưởng ưu đãi về thuế, thời điểm tính thuế căn cứ vào ngày tháng thay đổi mục đích sử dụng, tỷ giá tính thuế áp dụng tại thời điểm chuyển nhượng.
Quy định là vậy nhưng trên thực tế, việc truy thu thuế gặp khó khăn khi xác định các đối tượng trên. Chẳng hạn, không xác định được người nộp thuế vì chủ xe đã kết thúc thời hạn công tác tại Việt Nam và về nước, thời điểm chuyển nhượng không xác định được vì cá nhân đó tự ý chuyển nhượng, không kê khai và nộp thuế theo Luật định.
Ngoài ra, Hải quan cũng không đủ căn cứ để áp dụng chính sách và tỷ giá tính thuế do không xác định được thời điểm chuyển nhượng. Nếu xác định thời điểm chuyển nhượng là lúc kết thúc nhiệm kỳ công tác thì số tiền thuế truy thu lớn hơn nhiều so với giá trị xe hiện tại.
Hiện trạng này không chỉ gây khó khăn cho Hải quan khi cấp phép chuyển nhượng và truy thu thuế, mà còn làm cho người đang sử dụng xe gặp bế tắc khi muốn làm thủ tục sang tên, đổi chủ. Từ thực trạng trên, Hải quan Hà Nội đề xuất Bộ Tài chính sớm Ban hành văn bản hướng dẫn xử lý với các xe nước ngoài, ngoại giao (NN, NG) sử dụng sai mục đích hiện đang lưu thông tại Việt Nam.
Trong khi chờ hướng dẫn của Bộ Tài chính, Hải quan Hà Nội đề nghị Tổng cục Hải quan cho phép truy thu thuế chuyển đổi mục đích sử dụng vào thời điểm hiện tại (thời điểm cấp giấy phép chuyển nhượng) trên cơ sở xác nhận và đề nghị của tổ chức quản lý đối tượng người nước ngoài đứng tên chủ sở hữu xe. Cách giải quyết này hợp tình hợp lý, vừa giúp Hải quan thu được thuế, cơ quan công an quản lý được phương tiện, trong khi chủ phương tiện có điều kiện sang tên đổi chủ.
Trong khi chờ hướng dẫn của Bộ Tài chính, Hải quan Hà Nội đề nghị Tổng cục Hải quan cho phép truy thu thuế chuyển đổi mục đích sử dụng vào thời điểm hiện tại (thời điểm cấp giấy phép chuyển nhượng) trên cơ sở xác nhận và đề nghị của tổ chức quản lý đối tượng người nước ngoài đứng tên chủ sở hữu xe. Cách giải quyết này hợp tình hợp lý, vừa giúp Hải quan thu được thuế, cơ quan công an quản lý được phương tiện, trong khi chủ phương tiện có điều kiện sang tên đổi chủ.
Đối với những xe trong diện vi phạm nói trên, Cục Lễ tân Nhà nước (Bộ Ngoại giao) cũng đã có văn bản đề nghị các cơ quan chức năng phối hợp xử lý bằng cách buộc hoàn thành thủ tục chuyển nhượng theo quy định, phải nộp thuế và làm các thủ tục lưu hành áp dụng như đối với xe nhập khẩu.
Trong một diễn biến xảy ra vào trung tuần tháng 11/2012, theo chỉ đạo của Chính phủ, tỉnh Phú Thọ đã chính thức đấu giá công khai xung công quỹ những chiếc xe mang biển ngoại giao (NG) biển số nước ngoài (NN) của một số đối tượng người nước ngoài đã quá thời hạn công tác nhưng không làm thủ tục tái xuất theo quy định của nhà nước Việt Nam. Đợt đầu có 7 ôtô trong tổng số 25 xe mang biển kiểm soát NN, NG đã bị Công an tỉnh Phú Thọ tịch thu trước đó được đem ra bán đấu giá, thu về cho nhà nước 9,6 tỷ đồng.
Cũng mới đầu tuần này, Cục Lễ tân Nhà nước (Bộ Ngoại giao) đã gửi công văn cho Tổng cục Hải quan và công hàm cho các tổ chức quốc tế, văn phòng đại diện nước ngoài, lãnh sự và đại sứ quán các nước thông báo về tình trạng nhiều xe tạm nhập gắn biển NN, NG, QT vi phạm quy chế quản lý xe tạm nhập của nhà nước Việt Nam. Công hàm này nêu rõ, những ôtô, xe máy trong diện tạm nhập ưu đãi nói trên, khi hết thời hạn đăng ký nhưng vẫn lưu hành mà không làm thủ tục gia hạn hoặc tái xuất, chuyển nhượng, hủy đăng ký, trả biển số... sẽ bị xác định là vi phạm pháp luật Việt Nam. Với những trường hợp này, các cơ quan chức năng của Việt Nam sẽ xử lý theo quy định mà không cần thông báo trước.
Quả là trong thời buổi xe nhập nhỏ giọt, thuế má thất thu trầm trọng này, Hải quan Hà Nội chịu khó thu vén nhặt nhạnh các khoản “râu ria” như vậy là đúng. Các cụ có câu “hết nạc thì vạc đến xương”, mà những xe sang như Bentley, Lamborghini, Rolls Royce... gắn biển NN, NG thì cũng chẳng quá xương xẩu. Nhà nước được gì chưa biết, chứ những công chức Hải quan sáng tạo, tận tình giúp công dân và doanh nghiệp vượt khó thì chẳng bao giờ bị thiệt.