Taxi nước tự hành đầu tiên trên thế giới  

Taxi nước tự động có thể sớm trở thành phương thức vận tải thông thường mà không cần thuyền trưởng ở Helsinki, sau khi dịch vụ phương tiện đường thủy mùa hè giữa các đảo của công ty thuyền Callboats được triển khai. Khi các quy định và mối lo ngại được giải quyết, hành khách ở Helsinki có thể thường xuyên lên taxi nước mà không cần sự giám sát của cơ quan chức năng và đặt vé vận chuyển đến và đi từ các hòn đảo xa xôi trong thành phố.

Vận tải tự hành trên mặt nước cũng khả thi về mặt kỹ thuật, như đã được chứng minh qua các thí nghiệm taxi nước của công ty Callboats. Taxi nước điện của Callboats có thể được đặt hàng thông qua ứng dụng di động, tương tự như cách Uber và Bolt cung cấp dịch vụ gọi xe.

Callboats là nhà khai thác thương mại đầu tiên trên thế giới cung cấp dịch vụ taxi nước tự hành. Tuy nhiên, do quy định hiện hành nên chúng chưa được phép hoạt động tự chủ và phải có ít nhất một thuyền viên trên tàu.

Vận tải trên đảo có giá cả phải chăng và không thải carbon

Ứng dụng Callboats cho phép hành khách yêu cầu các chuyến đi, chẳng hạn như các chuyến đi đến bữa tiệc trên đảo của một người bạn hoặc các chuyến du ngoạn thiên nhiên với trẻ em từ trung tâm thành phố Helsinki đến các hòn đảo xa xôi mà không có lựa chọn phương tiện di chuyển nào khác.

Mùa hè năm ngoái, thành phố Helsinki đã chọn Callboats để khai thác tuyến thường xuyên đầu tiên đến các đảo Kotiluoto, Bắc Villaluoto và Malkasaari ở Đông Helsinki. Tuy nhiên, giá của một chuyến đi cùng thuyền trưởng có thể lên tới hơn 50 euro.

Giám đốc điều hành Callboats là Peter Ostberg cho biết: “lý do chúng tôi thành lập Callboats là để giảm lượng khí thải. Một chiếc thuyền chở khách thường hoạt động 1000 giờ một năm so với 50 giờ của một chiếc thuyền giải trí, do đó hiệu quả của điện khí hóa là gấp 20 lần”.

Peter Ostberg nói thêm: Có tới 60–70% chi phí vận chuyển tới quần đảo đến từ việc trả lương cho thuyền trưởng. Với quyền tự chủ, một thuyền trưởng có thể vận hành 5 chiếc taxi nước, mang lại lợi nhuận cao hơn trong các mùa ngắn và giá vé rẻ hơn cho khách hàng.

Cho đến nay, công ty đã vận hành hai mẫu xe và một mẫu khác đang được triển khai. CAT 6 là chiếc đầu tiên họ chế tạo, đây là chiếc taxi nước tự hành có thể chứa tối đa sáu người. Toàn bộ mái được bao phủ bởi các tấm pin mặt trời để cung cấp năng lượng cho phương tiện thủy và mẫu xe cụ thể này đã đi vào hoạt động thương mại ở Helsinki từ năm 2020. Callboats cho biết, đã vận chuyển 7.000 người trong hai tháng mùa hè với một thuyền trưởng giám sát trên tàu.

Cùng với CAT 6, người anh em CAT 10 cũng nối tiếp sau đó một thời gian. Phiên bản lớn hơn của catamaran có thể chứa từ 12 đến 20 hành khách cùng một lúc với kiểu dáng giống như một chiếc phà và động cơ đẩy bằng điện cho phép taxi nước tự động di chuyển với tốc độ lên tới 6 hải lý/giờ. Mái bằng năng lượng mặt trời cung cấp điện cho phương tiện thủy trong tối đa 9 giờ. Chiếc còn lại sắp ra mắt là phiên bản cải tiến của CAT 10. Được đặt tên là CAT 10 L, có thể chứa tối đa 30 hành khách và hoạt động trong thời gian dài hơn giữa các lần sạc.

Helsinki đặt mục tiêu cải thiện khả năng tiếp cận các quần đảo và thúc đẩy vận tải hàng hải không phát thải như một phần trong chiến lược hàng hải của thành phố.

Forum Virium Helsinki, cơ quan đổi mới của thành phố Helsinki, đã tham gia thí điểm thực tế taxi nước tự hành từ năm 2020. Theo Pekka Koponen, chuyên gia cấp cao tại Diễn đàn Virium Helsinki, hệ thống taxi nước tự hành là một đổi mới quan trọng có thể cải thiện đáng kể khả năng tiếp cận tới quần đảo.

Koponen cho biết: Taxi nước tự hành sẽ nhanh nhẹn hơn, thân thiện với môi trường hơn và tiết kiệm chi phí hơn nhiều khi đi đến các đảo nhỏ so với dịch vụ phà. Để đạt được các mục tiêu trung hòa carbon của Helsinki trong vận tải đường thủy công cộng, lực đẩy của đội tàu cần phải thay đổi. Việc chuyển đổi sang thuyền tự hành sẽ giảm chi phí và cho phép đầu tư vào các tàu mới. Xe buýt nước của Helsinki hiện đã có tuổi đời từ 50–60 năm, vì vậy đội tàu dự kiến sẽ có sự thay thế trong thời gian tới.

Vận tải đường thủy tự động: Có khả năng an toàn hơn so với vận hành của con người

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có tới 80–90% tai nạn hàng hải có thể do lỗi của con người. Taxi nước tự động được trang bị nhiều hệ thống an toàn khác nhau, bao gồm cảm biến, camera và trí tuệ nhân tạo, cùng nhau mang lại cái nhìn toàn diện hơn mắt người.

Cầu thang bằng nhôm của taxi nước tự hành của Callboats gắn vào bến tàu an toàn hơn, giảm nguy cơ tai nạn so với cách neo dây truyền thống.

Ostberg giải thích: Người ta thường quên rằng thang máy từng có người điều khiển cho đến khi họ biết rằng các chuyến đi tự hành cũng an toàn. Thuyền trưởng điều khiển từ xa có tầm nhìn tốt hơn so với những người tại chỗ. Taxi nước Callboats có một camera lớn trên nóc và thuyền trưởng có một chiếc màn hình lớn đặt tại trạm điều khiển.

Phần Lan có thể trở thành nước tiên phong trong lĩnh vực chèo thuyền tự hành?

Na Uy thường được ca ngợi là nước tiên phong trong lĩnh vực vận tải hàng hải tự hành. Nước này đã thử nghiệm phà tự lái trong các vịnh hẹp của mình và vào năm 2021, Na Uy đã hạ thủy tàu chở hàng tự hành đầu tiên trên thế giới.

Phần Lan đã tiến hành thử nghiệm quyền tự chủ đầu tiên trong lĩnh vực vận tải đường thủy công cộng vào năm 2018 khi công ty nhà nước Finferries vận hành thành công chuyến phà tự hành đầu tiên trên thế giới từ Parainen đến Nauvo. Khả năng tự điều hướng của tàu robot tự hành phi thương mại của Đại học Turku dự kiến sẽ được thử nghiệm vào mùa hè năm 2024.

Peter Ostberg đánh giá: Taxi nước tự hành cũng có thể nâng cao sức hấp dẫn của quần đảo Helsinki đối với khách du lịch.