Tình yêu xe của người Mỹ đang bị “lão hóa”
Cách đây khoảng 2 thập kỷ, người Mỹ chắc chắn không thể tưởng tượng được họ sẽ sống thế nào nếu không có một chiếc ôtô. Tuy nhiên, một sự thay đổi chưa từng có đã diễn ra trong những năm gần đây khi người Mỹ đang ngày càng ít sử dụng ôtô.
Vào năm 1922, nhóm các nhà xã hội học đã đến Muncie, Indiana để nghiên cứu cách sống của một gia đình người Mỹ. Kết quả cho thấy hầu hết mọi người đều trong tình trạng “nghiện” xe.
Một bà nội trợ của 9 đứa con cho biết: “Chúng tôi thà không có quần áo còn hơi phải từ bỏ một chiếc xe”. Có nhà nghiên cứu nhớ lại việc một gia đình có một chiếc xe nhưng không có bồn tắm với lý do được đưa ra là: “Bạn không thể đi lại trong thành phố với một chiếc bồn tắm”.
Quãng đường lái xe của mỗi người Mỹ tăng đỉnh điểm vào năm 2005 nhưng đã giảm 8,8% kể từ đó. Theo thông tin từ Bộ Giao thông Vận tải, trong khoảng thời gian từ 1900 – 2007, quãng đường đều tăng lên mỗi năm, ngoại trừ năm 1932 trong thời kỳ đại suy thoái nhưng đã giảm 3 trong 5 năm trở lại đây. Đây được đánh giá là một sự suy giảm chưa từng có.
Điều gây sốc nhất về tình trạng này là sự suy giảm dường như không xuất phát từ sự yếu kém của nền kinh tế. Quỹ Giáo dục PIRG của Mỹ đã nghiên cứu sự thay đổi trong thói quen lái xe theo từng bang. Kết quả cho thấy tại rất nhiều bang, thói quen đi xe hơi đã giảm mạnh, trong khi các nền kinh tế và thị trường việc làm có dấu hiệu khá hơn trung bình của cả nước. Trong khi đó, tại các bang có nền kinh tế bị tán phá bởi suy thoái, số thời gian đi xe thực sự lại tăng lên.
Các nhà nghiên cứu cũng tính đến tất cả các nhân tố như tỷ lệ thất nghiệp hay thay đổi về việc làm...Tuy nhiên, có rất ít sự liên quan giữa sức khỏe nền kinh tế và sự thay đổi thói quen lái xe. Trong số 10 bang tỷ lệ việc làm giảm mạnh nhất trong giai đoạn khủng hoảng, chỉ có 2 bang là thói quen lái xe giảm mạnh nhất. Nhìn chung, họ phát hiện sự suy giảm này không liên quan đến sức khỏe nền kinh tế trong những năm gần đây.
Trong khi đó, một số người cho rằng giá xăng dầu tăng cao đã làm cho nhiều lái xe chọn cách ở nhà để tiết kiệm chi phí. Điều này nghe có vẻ có lý nhưng không có nhiều bằng chứng để chứng minh. Giá xăng ở thời điểm hiện tại có thể còn thấp hơn cách gần 7 năm. Sự xuất hiện của các xe tiết kiệm nhiên liệu trong khoảng 1 thập kỷ qua cũng tăng lên. Vậy nên, chi phí nhiên liệu thực tế sẽ không cao hơn nhiều cách đây một thập kỷ.
Thay vào đó, lý do thuyết phục nhất để giải thích cho hiện tượng này là nhân khẩu học. Bộ Giao thông vận tải Mỹ cho biết ở nước này, nhóm tài xế quan trọng nhất ở độ tuổi 35-54. Họ thường đang đi làm và lái xe khoảng 15.291 dặm (24.608 km) mỗi năm. Mặc dù vậy, thói quen sẽ nhanh chóng giảm xuống khi những người này đến tuổi về hưu. Trung bình, những người từ độ tuổi 55 – 64 lái xe chưa đầy 12.000 dặm (19.312 km) mỗi năm. Thậm chí, các “bô lão” tuổi từ 65 trở lên chỉ lái 7.650 dặm (12. 311 km) mỗi năm, giảm tới 50%.
Sau sự gia tăng trong nhiều thập kỷ, độ tuổi lái xe của người Mỹ đã giảm tới 2,8 triệu dặm trong 8 năm trở lại đây khi những người sinh ra trong thời kỳ “baby boomer” tiến đến tuổi 60. Con số cũng đạt mức cao nhất vào đúng thời điểm số dặm trung bình mà một cá nhân lái xe cao nhất.
Tuy nhiên, mọi thứ luôn luôn phức tạp hơn những gì chúng ta nghĩ, và nhân khẩu học chắc chắn không thể lý giải tất cả. Mặc dù vậy, đây cũng là một nguyên nhân chính và có thể tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế. Trong 8 năm qua, quãng đường người Mỹ lái xe giảm tới 918 tỷ dặm (1.477 tỷ km) nếu xu hướng lái xe năm 2006 không có gì thay đổi. Và một chiếc xe có tuổi thọ 200.000 dặm (321.868 km), nhu cầu sử dụng ôtô trong gần chục năm qua vào khoảng 500.000 xe mỗi năm, thấp hơn so với thói quen lái xe trong quá khứ.
Số người Mỹ trong độ tuổi lái xe có thể sắp tăng trưởng trở lại, nhưng xu hướng sẽ giảm bớt. Bên cạnh đó, người Mỹ cũng ngày càng già đi khiến cho tốc độ tăng trưởng kinh tế trong 50 năm tới sẽ gặp nhiều khó khăn hơn 50 năm qua. “Bí quyết là trưởng thành mà không già đi”, cầu thủ bóng chày lừng danh của Mỹ là Casey Stengel từng nói. Hãy xem liệu đồng bào của anh có làm được như vậy hay không.