Chọn ô tô thuần điện EV hay Hybrid

Xe thuần điện (EV)

Ngày càng nhiều khách hàng Việt chọn mua xe thuần điện (EV). Đơn cử, trong tháng 12/2022 có hơn 4.300 ô tô điện được bán ra, đạt tỷ lệ tăng trưởng cao so với cùng kỳ năm 2021. Trên thị trường thế giới, doanh số ô tô thuần điện năm 2022 đã vượt dự đoán (tăng 68% so với năm 2021, đạt khoảng 7,8 triệu) và chiếm 10% thị phần ô tô nói chung. Tại Trung Quốc năm 2021, cứ bốn chiếc xe Volkswagen bán ra thì có một chiếc là xe điện. Ông Ralf Brandstätter, đại diện Volkswagen AG tại Trung Quốc, dự báo: “Ô tô điện sẽ tiếp tục phát triển nhanh chóng. Dự kiến đạt 1/3 thị phần trong năm 2023, trong đó từ năm 2025-2030 sẽ bùng nổ doanh số”.

Loạt sản phẩm ô tô thuần điện VF-Series của công ty VinFast 

Xe EV có hệ truyền động gồm một hoặc nhiều động cơ điện kèm bộ pin sạc. Ưu điểm là vận hành hầu như không tiếng ồn, không xả khí thải độc hại, chi phí nhiên liệu thấp hơn xe động cơ đốt trong (ICE – Internal Combustion Engine) bởi giá điện rẻ hơn giá nhiên liệu. Quy trình và chi phí bảo dưỡng, bảo hành ít hơn nhiều so với ô tô ICE. Tuy vậy, xe EV có nhược điểm là phạm vi hoạt động giới hạn khoảng 150-400km trong một lần sạc. Tiếp theo là thời gian chờ sạc lâu, ví dụ một trong những mẫu ô tô điện có thời gian sạc nhanh là VinFast VF e34 cũng cần tới 15 phút để nạp đầy 60% dung lượng pin (đủ để đi 180km), nhưng điều khó khăn nữa là phải có bộ sạc điện một chiều (DC) kèm theo trạm sạc công nghệ cao mà hầu như rất ít khách hàng đủ điều kiện lắp tại nhà. Xe EV cũng thường có giá bán đắt hơn so với xe ICE.

Xe EV có nhược điểm là phạm vi hoạt động giới hạn khoảng 150-400km trong một lần sạc

Xe Hybrid

Xe Hybrid là phương tiện kết hợp động cơ chạy bằng xăng truyền thống với động cơ điện và bộ pin. Hai nguồn năng lượng này phối hợp hoạt động giúp tiết kiệm nhiên liệu và giảm khí thải so với xe ICE (tuy không hiệu quả bằng xe EV). Một trong những công nghệ hàng đầu của xe Hybrid là hệ thống phanh tái tạo để sạc pin ngay khi lái xe, điều này còn giúp cải thiện hiệu suất nhiên liệu và giảm hao mòn hệ thống phanh. Xe Hybrid cũng giữ được độ ồn thấp hơn xe ICE, nhất là khi bấm nút khởi động sẽ khó nhận biết được xe đang nổ máy.

Tuy xe Hybrid có cự ly chạy hoàn toàn bằng điện rất ngắn so với xe EV, thường là 30-50km, sau đó phải sử dụng nhiên liệu hóa thạch, dẫn đến hao tốn nhiên liệu hơn so với xe EV, nhưng hiện nay không ít người chọn xe Hybrid để đi làm hằng ngày trong quãng đường 50km trở lại vì không phải lo hết xăng đột xuất hoặc phải chờ đổ xăng.

Suzuki Ertiga Hybrid 2023 có hệ thống phanh tái tạo để sạc pin ngay khi lái xe, giúp tiết kiệm nhiên liệu và giảm hao mòn hệ thống phanh

Anh Phan Công Minh, kỹ thuật viên garage Thanh Tùng (quận Bình Tân, TP.HCM) cho biết, ngoại trừ yếu tố khí thải, mua xe Hybrid có nhiều lợi thế hơn so với xe EV, như không tốn thời gian sạc pin, lo thanh toán tiền sạc, tiền thuê pin, tóm lại là không cần thay đổi thói quen sử dụng xe.

Bên cạnh đó, xe Hybrid có nhược điểm là cấu tạo phức tạp của hệ truyền động song song cũng khiến việc sửa chữa và bảo trì tốn kém hơn. Điều trở ngại nữa là xe Hybrid có công suất thấp hơn xe ICE.

Chọn xe EV hay Hybrid

Xe Hybrid có thể là bước đệm trung gian trước khi chuyển toàn bộ sang xe EV. Đến nay các hãng đang phân phối song song hai mẫu xe này. Người dùng nhờ vậy cũng có đa dạng các chọn lựa. Thế nhưng cũng có xu hướng tập trung nhiều hơn vào xe Hybrid và không đánh giá cao xe EV, điển hình là hãng Toyota. Vừa qua, trong buổi ra mắt mẫu xe Hybrid Corolla Cross tại Úc, khi được hỏi vì sao hãng chậm chân trong quá trình điện khí hóa, ông Sean Hanley, Phó chủ tịch Bán hàng và tiếp thị của Toyota tại Úc đã khẳng định họ tin có nhiều loại công nghệ để đạt mục đích giảm khí thải CO2 và ủng hộ sự đa dạng. Hơn nữa, nếu chỉ tập trung vào xe EV tại bất cứ thị trường nào cũng sẽ khiến một bộ phận khách hàng bị bỏ lại phía sau. Ông nhắc lại: “Vào tháng 10/2001, có bao nhiêu công ty ô tô nói về xe chạy bằng pin và bao nhiêu trong số họ muốn có xe Hybrid? Trong đó, Prius là chiếc xe duy nhất và Toyota là thương hiệu duy nhất trên thị trường tại thời điểm đó cung cấp xe Hybrid. Chúng tôi đã giảm lượng carbon trong 21 năm, chứ không phải từ ba năm trước khi xe EV trở thành xu hướng”.

Vào tháng 10/2001, Prius là chiếc xe duy nhất và Toyota là thương hiệu duy nhất trên thị trường tại thời điểm đó cung cấp xe Hybrid

Tuy nhiên sự dè chừng của Toyota đối với chiến lược sản xuất đại trà xe EV là có cơ sở, chẳng hạn loại xe này có quãng đường đi sẽ bị rút ngắn đáng kể nếu chạy trong trời lạnh. Các chủ xe đã thấy công suất xe điện giảm nhiều trong đợt giá lạnh gần đây tấn công miền trung Hoa Kỳ và Canada. Những người sở hữu xe Chevy Bolts, Tesla Model 3,… cho biết phạm vi xe chạy ngắn hơn tới 50% so với lúc thời tiết bình thường. Ngược lại, theo thống kê của các kỹ sư từ AAA (Hiệp hội Ô tô Hoa Kỳ), khi trời nóng 35 độ C phải bật máy lạnh thì quãng đường lái xe ngắn hơn 17% so với trời mát. Xe ICE làm ấm cabin bằng nhiệt phát từ động cơ, trong khi xe EV phải sử dụng pin để cung cấp năng lượng cho hệ thống máy sưởi. Dù sao, Giám đốc Quan hệ Công nghiệp và Kỹ thuật Ô tô của AAA - ông Greg Brannon tin rằng: “Sức hấp dẫn của xe điện tiếp tục tăng lên nhờ thiết kế đa dạng và phạm vi hoạt động ngày càng xa hơn”.

Do đó, việc chọn mua xe EV hay Hybrid sẽ tùy nhu cầu và sở thích của từng khách hàng, có cân nhắc các yếu tố quan trọng như mạng lưới trạm sạc, chi phí sạc nơi công cộng.