Bí quyết kéo dài tuổi thọ pin ôtô điện

Pin ôtô điện cũng giống pin điện thoại hay pin máy tính xách tay, là loại pin lithium-ion được làm từ các kim loại quý như coban, niken và mangan. Pin này có mật độ năng lượng cao so với pin axit-chì hoặc pin hydro, niken trong các loại pin “lai”. Chúng có khả năng sạc nhanh và duy trì mật độ năng lượng qua hàng trăm chu kỳ sạc. Đó là lý do tại sao pin lithium-ion lý tưởng cho xe điện hiện nay. Tương lai, sự xuất hiện của pin thể rắn có thể sớm thay đổi điều đó, nhưng hiện tại lithium-ion là lựa chọn tốt nhất cho xe điện.

Tuy nhiên, mọi loại pin bất kể làm từ gì và sử dụng trên các thiết bị nào, đều sẽ xuống cấp theo thời gian. Thời tiết và môi trường cũng có thể ảnh hưởng lớn đến tuổi thọ pin. Môi trường quá nóng/lạnh hoặc quá ẩm gây giảm tuổi thọ pin rõ rệt.

Tỷ lệ giảm phạm vi hoạt động của pin khoảng 2,3% mỗi năm

Mỗi chu kỳ sạc và xả làm giảm đáng kể dung lượng tổng thể của pin. Sau hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn chu kỳ sạc, phạm vi hoạt động cuối cùng của xe sẽ bị ảnh hưởng mạnh. Một nghiên cứu năm 2019 thu thập dữ liệu 6.300 ôtô điện và phát hiện, bình quân thì tốc độ giảm phạm vi hoạt động của pin khoảng 2,3% mỗi năm. Nghĩa là một xe điện có phạm vi hoạt động 483km (trung bình phổ biến hiện nay) thì trong vòng 5 năm nữa phạm vi này giảm còn 430km do pin xuống cấp.

Quá trình sạc và xả lặp đi lặp lại bình quân làm giảm phạm vi hoạt động của pin khoảng 2,3% mỗi năm

Ngoài ra, theo phóng viên tại Edmund, điển hình ở chiếc Tesla Model Y của họ vẫn trải qua một số tình trạng xuống cấp pin, dù ở Nam California khí hậu thuận lợi thì quá trình xuống cấp của pin chỉ ít hơn một chút so với mức trung bình 2,3% mỗi năm. Cụ thể, chiếc Model Y bắt đầu lăn bánh đầu năm 2020, và trong suốt ba năm qua chiếc xe mất khoảng 4% tổng phạm vi hoạt động. Ban đầu khi được sạc đầy, Model Y chạy được khoảng 443km, giờ đây, con số đạt tối đa là 426km.

Tuy vậy dự đoán về tuổi thọ pin khác nhau giữa các nhà sản xuất. Theo Bộ Năng lượng Hoa Kỳ, pin hiện nay tồn tại 12-15 năm ở vùng khí hậu ôn hòa, trong khi ở khí hậu khắc nghiệt thì tuổi thọ còn 8-12 năm.

Bảo hành pin xe điện có thể lên tới 240 nghìn km

Bảo hành pin xe điện thường có các quy định khác nhau. Chính phủ yêu cầu nhà sản xuất cung cấp chính sách bảo hành tối thiểu 8 năm hoặc 161 nghìn km cho tất cả loại pin. Chẳng hạn tiểu bang California (Mỹ) yêu cầu chế độ bảo hành tối thiểu là 10 năm hoặc 241 nghìn km cho pin xe điện.

Chi tiết bảo hành cụ thể phụ thuộc vào từng nhà sản xuất. Ví dụ, nếu pin xe Tesla khi sạc đầy chỉ còn dưới 70% công suất ban đầu trong thời gian bảo hành thì Tesla sẽ thay thế pin đó. Trong khi Hyundai cam đoan pin của họ sẽ không giảm hơn 70% công suất ban đầu trong thời gian bảo hành. Và Volkswagen cũng đảm bảo tương tự.

Cách kéo dài tuổi thọ pin xe điện

Mặc dù việc xuống cấp là không thể tránh khỏi, nhưng có một số cách giúp làm chậm quá trình đó. Đáng kể nhất là điều chỉnh thói quen lái xe và cách sạc pin có ảnh hưởng quan trọng nhất đến tuổi thọ pin. Tương tự việc tăng tốc mạnh liên tục có thể gây hao mòn các chi tiết cơ khí trong động cơ của xe xăng, nếu lái xe điện theo cách tương tự thì tuổi thọ của pin sẽ giảm nhanh hơn. Tiếp theo, việc chăm chỉ sạc pin sau mỗi chuyến đi và liên tục sạc đầy pin cũng làm giảm khả năng tích điện tối đa của pin. Vì vậy, nên sạc pin khi nó còn khoảng 20% và chỉ sạc đến khoảng 80% để tránh pin hoạt động quá tải. Hầu hết ôtô điện đều có chức năng cài đặt các thông số cụ thể trước khi sạc, ví dụ tự động ngắt sạc khi pin nạp điện đến % dung lượng nào đó.