Xe Nhật nhiễm phóng xạ vẫn xuất khẩu được đến Trung Á
Trận động đất sóng thần năm 2011 tàn phá nhà máy Fukushima Nhật Bản đã làm dấy lên mối lo ngại về việc ôtô và xe tải nhiễm phóng xạ có thể gặp khó khăn khi xuất khẩu. Ngay sau đó, nhiều hãng xe đã bắt tay vào việc kiểm tra nồng độ bức xạ trên các xe của mình. Kết quả được công bố ra sao cũng ít có người để ý. Hồ sơ các xe phóng xạ vẫn được lưu giữ ở đâu đó, nhưng 3 năm sau khi thảm họa qua đi, không ít xe nhiễm phóng vạ vẫn được xuất khẩu. Mới đây, Trung Á đã được phát hiện là một điểm đến của những "ổ phóng xạ di động" đó.
Nissan kiểm tra mức phóng xạ trên các xe
Autoweek cho biết ở thủ đô Bishkek của Kyrgyzstan vẫn còn một “bộ sưu tập” gồm 70 xe nhiễm phóng xạ ở trên mức bình thường. Các đại lý đã mua xe cũ từ Nhật Bản đưa vào trong nước và không ít lô hàng đã bị tịch thu trong 3 năm qua. Trong một số trường hợp, chúng còn được gửi trả lại theo một thỏa thuận với chính phủ Nhật Bản. Tuy nhiên, một số xe “nhiễm độc” vẫn xuất hiện ở đây và không phải tất cả chúng đều được phát hiện kịp thời.
Tolo Isakov, Cục trưởng Cục phòng chống dịch bệnh tại Bishkek, cho biết: “Những xe này không thể được trả lại. Cả Trung Quốc và Nhật Bản đều sẽ không chấp nhận.Vì vậy, chúng tôi đang phải giữ và chưa biết xử lý chúng bằng cách nào."
Trả lời AKIpress và Novosti.kg, ông Isakov cho biết các xe đang được cách ly nhưng chính quyền địa phương vẫn chưa biết phải làm gì và đang cân nhắc liệu việc phá hủy chúng có gây nguy hiểm hay không Ông cũng không tiết lộ mức độ phóng xạ được phát hiện.
Nhập khẩu ôtô đã qua sử dụng từ Nhật Bản là hoạt động kinh doanh phổ biến ở Trung Á, đặc biệt ở Mongolia và các khu vực phía đông nước Nga. Tháng 1/2014, một lô hàng gồm 132 xe bị phát hiện nhiễm xạ đã bị cấm nhập cảnh vào cảng Vladivostok của Nga . Nga được cho là khá “thành công” trong việc phát hiện xe nhiễm xạ từ Nhật Bản do hoạt động kiểm tra nghiêm ngặt tại các cảng Vladivostok và Khabarovsk là những kênh nhập khẩu trực tiếp. Trong khi ở các nước như Kyrgyzstan, chúng thường được đưa sang từ các nước láng giềng nên có thể tránh được các kiểm tra bức xạ.
Ở Việt Nam, việc nhập khẩu và mua bán xe cũ không phải điều gì lạ lẫm. Một phần lớn lượng xe cũ được nhập cũng là xe Nhật. Tuy nhiên, người mua thường chỉ quan tâm đến tuổi đời của xe, hãng sản xuất, giá cả mà bỏ qua những yếu tố kiểm định an toàn cùng với việc đòi hỏi hồ sơ kỹ thụật cũng như lý lịch sử dụng của xe . Còn kiểm định phóng xạ thì...không bao giờ nghĩ đến. Ngay cả các doanh nghiệp nhập khẩu cũng có xu hướng né tránh càng nhiều càng tốt những thủ tục vốn đã đủ "rắc rối". Còn các cơ quan hải quan và kiểm định cũng mải lo đủ các loại "quy trình" , nên về kỹ thuật cũng chẳng đòi hỏi gì ngoài những con số năm sản xuất vô hồn, số km đã chạy không đáng tin cậy và con số ...dung tích động cơ đang sờ sờ ra đó! Việc nhập phải những chiếc xe bị ngâm nước, bị tai nạn đã qua mông má hoặc bị ăn cắp ... cũng từng xảy ra. Vậy nên, nếu những chiếc xe cũ đã và được nhập khẩu có phải là một ổ nhiễm xạ hay không thì ...chưa có "quy trình" để phát hiện. Người mua nào rước nhầm chỉ còn cách ráng chịu!
