Nghị định kiểm soát khí thải sẽ lùi đến năm 2017
Đề án kiểm soát khí thải xe môtô, xe gắn máy tham gia giao thông tại các tỉnh, thành phố đã được phê duyệt từ 2010. Tuy nhiên, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) kiến nghị kéo giãn lộ trình và bắt đầu thực hiện từ 2017.
Theo lộ trình, giai đoạn 2013-2015 sẽ kiểm soát được 80-90% lượng khí thải xe máy tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TPHCM. Cục Đăng kiểm VN đề xuất từ năm 2015, sẽ dán tem khí thải Euro đối với xe máy mới. Đồng thời, từ 1/7/2016 triển khai kiểm định khí thải xe máy tại Hà Nội và TPHCM, chu kỳ kiểm định lần đầu là ba năm đối với xe mới và tiếp theo là một năm/lần. Đồng thời, hoàn thiện mạng lưới cơ sở kiểm định khí thải xe gắn máy với ít nhất 100 cơ sở ở Hà Nội và 150 cơ sở tại TPHCM.
Bên cạnh đó, mở rộng mạng lưới cơ sở kiểm định để 60% số xe ở các thành phố loại 1 và 2 đạt tiêu chuẩn khí thải. Chính phủ cũng giao Bộ GTVT phối hợp với Bộ Công an xây dựng trình Chính phủ bổ sung quy định về xử phạt vi phạm hành chính đối với người điều khiển xe gắn máy không thực hiện kiểm định, xe không đảm bảo tiêu chuẩn về khí thải.
Tuy nhiên, theo ông Chu Mạnh Hùng, Vụ trưởng Vụ Môi trường (Bộ GTVT), việc kiểm soát khí thải đối với xe máy đang bị vỡ lộ trình của Đề án. Ông cho rằng, đây là việc khó bởi vấn đề này liên quan đến đại bộ phận người dân ở các thành phố lớn thuộc nhiều thành phần khác nhau. Mô tô, xe máy vẫn là phương tiện chủ lực của người dân trong khi giao thông công cộng vẫn chưa đáp ứng được. Việc kiểm soát được khối lượng mô tô, xe máy trên 40 triệu chiếc là không đơn giản. “Người dân kêu chuyện phí chồng phí, thuế chồng thuế mà bây giờ chúng ta đưa ra việc kiểm soát khí thải họ lại mất thêm một loại phí thì phản ứng sẽ thế nào? Vì vậy, bây giờ phải giải thích rõ sự cần thiết của giảm phát thải khí để nhận được sự đồng thuận của nhân dân. Muốn làm được việc này cần sự hỗ trợ, vào cuộc của các Bộ, ngành và nòng cốt là Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành”.
Theo dự thảo Nghị định kiểm soát khí thải, đối với xe máy chưa đến 3 năm sử dụng sẽ không nằm trong diện phải thực hiện kiểm định khí thải hàng năm. Sẽ có 5 thành phố lớn bao gồm: Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ nằm trong diện thực hiện kiểm soát khí thải xe máy. Chu kỳ kiểm định là 1 năm/lần. Thời gian áp dụng từ 1/7/2017 đối với TP.Đà Nẵng. Tại 4 thành phố còn lại sẽ theo lộ trình, từ 1/7/2018 kiểm soát đối với xe trên 10 năm sử dụng. Số xe còn lại sẽ kiểm soát từ ngày 1/7/2019. Xe máy sau khi kiểm định đạt tiêu chuẩn sẽ được dán Tem kiểm định, khi đó xe mới đủ điều kiện tham gia giao thông. Quy định về xử phạt hành chính bắt buộc các chủ xe gắn máy phải thực hiện kiểm tra khí thải theo chu kỳ đang được Cục Đăng kiểm Việt Nam xây dựng.
Đối với ôtô, Hiện Việt Nam đang áp dụng tiêu chuẩn EURO 2, từ năm 2017 sẽ áp dụng tiêu chuẩn khí thải EURO 4 theo như nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á đang áp dụng.
Như vậy, ngoài thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng dầu hiện đang ở mức 1.000 đồng/lit và sắp tăng lên 3.000 đồng/lít vào tháng 5/2015, sắp tới người sở hữu xe gắn máy và ô tô Việt Nam sẽ phải chịu thêm phí kiểm soát khí thải áp dụng từ 2017.