Chỉ vài năm trước, nhiều người vẫn còn tỏ ra e ngại khi lựa chọn hộp số tự động bởi nó vận hành không được êm ái và mỗi lúc chuyển số đều cho cảm giác hơi bị giật khi ép ga tăng tốc. Tuy nhiên, giờ đây các hãng sản xuất xe hơi và cả người tiêu dùng đều hướng tới hộp số tự động nên nó đang ngày càng lấn lướt hộp số sàn. Thậm chí nhiều người còn lo ngại hộp số điều khiển bằng tay sẽ bị xóa sổ.
Dù muốn thừa nhận hay không thì năm 2013 vẫn là một năm thất thế của hộp số sàn khi hàng loạt mẫu xe mới được trình làng trong năm này không có tùy chọn số sàn. Trong đó có nhiều mẫu xe vốn được coi là dành cho những tín đồ xe hơi đã xóa xổ như Porsche 911 GT3 và 911 Turbo mới, Clio RS 200 Turbo mới của Renault, Aston Martin V12 Vantage S thế hệ mới và tất cả các siêu xe mới của Lamborghini.
Bước sang năm 2014, số phận của hộp số sàn càng được định hình rõ hơn khi danh sách các mẫu xe loại bỏ phiên bản số sàn tiếp tục kéo dài thêm như mẫu Mazda3 2014, Kia Sportage 2014, BMW serie 4 convertible. Ngay cả mẫu xe ăn khách tại thị trường Mỹ như Camry cũng được nhà sản xuất Toyota loại bỏ phiên bản số sàn. Mới đây nhất, Honda Việt Nam cũng quyết định dừng sản xuất mẫu Honda City số sàn do lượng xe bán ra được quá thấp. Tình trạng này cũng diễn ra khá rõ nét tại Philippines. Nhu cầu sử dụng các mẫu xe sử dụng số sàn suy giảm ảnh hưởng lớn đến quyết định của các nhà sản xuất xe hơi cũng như các đại lý phân phối. Đơn cử như trong 5 phiên bản Corolla Altis 2014 phân phối tại thị trường Philippines thì chỉ có 2 phiên bản sử dụng số sàn. Ngay cả đối với dòng xe ăn khách như Honda Civic cũng chỉ có duy nhất 1 trong tổng số 5 phiên bản được trang bị số sàn.
Mazda3 2014 loại bỏ phiên bản số sàn
Có 3 nguyên nhân chính dẫn đến xu hướng mai một dần của hộp số sàn. Thứ nhất là do tình trạng giao thông ngày càng đông đúc với sự xuất hiện của vô vàn các phương tiện đổ ra đường. Trong khi đó, việc nâng cấp cơ sở hạ tầng cũng như mở rộng thêm các tuyến đường không thể theo kịp với tốc độ xuất hiện của các dòng xe. Chính điều này đã khiến những mẫu xe cũ, lạc hậu, không hợp thời đương nhiên sẽ dần biến mất để nhường chỗ cho những mẫu xe mới, hiện đại hơn.
Thứ hai là do hộp số tự động đã trở nên đáng tin cậy và hiệu quả hơn rất nhiều so với trước đây. Trong quá khứ, hộp số tự động vận hành không được êm ái khi tự động chuyển số, khiến người dùng có cảm giác hơi bị giật khi ép ga tăng tốc. Tuy nhiên, ngày nay, với hệ thống vi tính điều khiển việc tăng giảm số tự động đã loại bỏ được những khuyết điểm trước đây.
Thêm nữa là ngày càng nhiều những người mới lái xe lựa chọn xe hộp số tự động để tập lái do việc chuyển số dễ dàng, êm ái hơn và xe cũng không bị rơi vào tình trạng chết máy đột ngột như số sàn. Cụ thể, nếu ở xe sử dụng hộp số sàn, người lái sẽ phải chủ động thay đổi số theo cảm nhận tốc độ và kết hợp chân côn cùng với chuyển số bằng tay. Trong khi đó, xe số tự động có thao tác giản tiện hơn. Nó khá giống như khi ta so sánh giữa việc chuyển số khi đi xe máy tay ga với xe máy số, hay chụp ảnh bằng máy tự động so với phải điều chỉnh cân bằng sáng và tốc độ ở máy cơ. Đặc biệt trong thành phố, khi liên tục phải thay đổi tốc độ, thì lái xe số tự động sẽ đỡ vất vả hơn rất nhiều cho những người mới làm quen với xe hơi.
Hộp số tự động với nhiều cải tiến đang ngày càng được nhiều người tiêu dùng tin tưởng lựa chọn hơn
Ngoài ra, với những người bận rộn, hay phải đi đường xa, hoặc thường xuyên phải “chen chúc” trên những con đường chật hẹp thì việc điều khiển một chiếc xe số tự động sẽ nhàn hạ hơn rất nhiều. Không chỉ vậy, với phụ nữ thì xe tự động luôn là lựa chọn được ưu tiên hàng đầu, vì họ không muốn bị quá nhiều vướng bận hay vất vả khi lái xe.
Tuy vậy, việc khẳng định chắc chắn số sàn đang “chết” xem chừng vẫn là một nhận định có phần hơi cường điệu hóa vấn đề. Bởi thực tế, đến nay vẫn chưa có bất kỳ quyết định “báo tử” nào dành cho số sàn được đưa ra, có chăng chỉ là nhu cầu sử dụng số sàn giảm dần so với trước đây và nó có xu hướng trở thành “đồ hiếm”, chứ không đồng nghĩa vói việc sẽ “chết” hẳn. Đơn cử như tại thị trường Anh Quốc, bất chấp những nhận định hùng hồn về “cái chết” của số sàn và sự gia tăng đều đặn của số tự động, thì vẫn có khoảng 75% trong số 1,8 triệu xe bán ra trong năm 2013 (tính đến trước thời điểm 20/10/2013) được trang bị số sàn. Nói cách khác, chỉ 1/4 số xe mới bán ra trong năm 2013 ở Anh dùng số tự động.
Rõ ràng, sự khác nhau cơ bản ở số sàn và số tự động chính là niềm vui khi lái. Số tự động có thể có ưu việt hơn khi giúp những chiếc xe di chuyển nhanh hơn, việc chuyển số nhẹ nhàng và đơn giản hơn nhưng không khiến việc vận hành thêm thú vị như số sàn. Trong khi đó, đối với những người mê xe đích thực, việc hơn nhau vài giây hay giảm thiểu vài thao tác khi lái không phải là vấn đề lớn với họ mà điều họ quan tâm chính là cảm hứng, là sự thú vị khi lái. Trên các diễn đàn xe hơi, rất nhiều chủ đề bàn luận về cách sử dụng cũng như những chia sẻ về cảm giác điều khiển hộp số sàn. Hầu hết ý kiến đều cho rằng điều khiển hộp số bằng tay mới có thể cảm nhận rõ nét nhất sức mạnh, sự hấp dẫn của chiếc xế, cũng giống như được ôm eo một cô gái đẹp khi thong thả dạo phố. Vậy nên đừng vội lo hộp số sàn “tuyệt chủng”.