Dẫn động 4WD và AWD, hiểu và chọn như thế nào

 

Những mẫu xe sử dụng hệ dẫn động 4 bánh (4WD) tiêu biểu phải kể đến là các mẫu SUV cỡ lớn như Nissan Patrol, Toyota Land Cruiser, Mitsubishi Pajero, Range Rover, Land Rover Defender. Hiểu nôm na cả 2 hệ thống dẫn động đều là hệ dẫn động 2 cầu, nhưng sự khác biệt nằm ở sự phân bố mô-men tới từng bánh trong thời gian làm việc.

 

Thực chất cơ cấu dẫn động 4 bánh 4WD có kết cấu truyền động từ động cơ -> Hộp số chính -> Hộp số phụ có 2 tốc độ-> Cầu trước và sau. Do cấu tạo nên mô-men xoắn được truyền từ hộp số phụ tới trực tiếp cầu trước và cầu sau nên tốc độ quay của hai cầu trước, sau là tương đương. Tốc độ trên mỗi bánh độc lập nhờ bộ vi sai trang bị trên mỗi cầu, nhưng mô-men xoắn của hai bánh trước (hoặc sau) là tương đương.

 

Những mẫu xe Subaru Impreza WRX STI, Mitsubishi Lancer EVO X, Mercedes-Benz E63 AMG S, Audi R8, Lamborghini Gallardo mà nổi tiếng nhất là Audi Quattro được trang bị hệ thống dẫn động 4 bánh toàn thời gian. Hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian có cấu tạo truyền động từ động cơ -> Hộp số chính -> Vi sai trung tâm -> Cầu trước và sau. So sánh cơ cấu dẫn động cũng có thể thấy sự khác biệt của hai hệ dẫn động. Trên hệ thống dẫn động 4 bánh toàn thời gian, mô-men xoắn từ động cơ qua hộp số chính sẽ được vi sai trung tâm phân bố cho cầu trước và cầu sau, do đó tốc độ của cầu trước và sau sẽ có sự khác biệt tùy thuộc vào sự phân bố mô-men của bộ vi sai trung tâm.Tốc độ tới từng bánh sẽ độc lập và mô-men xoắn trên từng bánh là tối đa trong mọi thời điểm.

 

 

 

 

Đặc điểm của hệ dẫn động 4 bánh 4WD là ưu điểm sử dụng thuận tiện ở nhiều tính chất địa hình, nhất là các địa hình có độ ma sát nhỏ như đầm lầy, đường tuyết hay trơn trượt trong chế độ số phụ dành cho tốc độ nhanh, tốc độ chậm ưu tiên lực kéo cao cho những địa hình khó khăn. Nhưng lại có nhược điểm khi di chuyển trên đường có độ bám cao bởi hai cầu trước và sau có tốc độ bằng nhau, thiếu độ trượt sai lệch cho phép khi ảnh hưởng địa hình tới tốc độ của bánh trước và sau. Do đó, 4WD thường được trang bị  thêm hệ thống phân bố chia thời gian làm việc của hai cầu, đôi lúc xe được dẫn động 1 cầu, đôi lúc cả 2 cầu.

 

 

So với hệ dẫn động 4 bánh 4WD, hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian sẽ phân bố mô-men xoắn tối đa độc lập tới từng bánh thông qua bộ vi sai trung tâm và mỗi bộ vi sai trên từng cầu. Do đó, khả năng  vượt đa địa hình và vượt qua những địa hình ảnh hưởng tới vận hành của từng bánh độc lập là tốt hơn so với hệ dẫn động 4WD. Nhưng do mô-men xoắn trên mỗi bánh luôn là tối đa tại mọi thời điểm, hệ dẫn động toàn thời gian AWD sẽ khiến chiếc xe “ngốn” nhiều nhiên liệu hơn. Đồng thời kết cấu phức tạp và “hiện đại” bởi ra đời sau nên AWD thường có giá thành đắt hơn.

So sánh như vậy không có nghĩa hệ dẫn động AWD mới hơn hệ dẫn động 4WD “có tuổi” hơn lại lại ưu việt hơn. Phụ thuộc tính chất vận hành của chiếc xe và mục đích sử dụng, nhà sản xuất mới trang bị hệ dẫn động phù hợp trên mỗi chiếc xe. Người sử dụng cũng nên chọn hệ dẫn động nào căn cứ vào tính chất vận hành phù hợp với thói quen, tính chất sử dụng.